Atmosfer Basıncı Nedir? Ne İle Ölçülür?

Atmosfer basıncı, Dünya yüzeyindeki herhangi bir noktada, o noktanın üzerindeki havanın ağırlığı tarafından uygulanan kuvvettir. Kısaca, Dünyayı çevreleyen hava, atmosferik basınç oluşturur ve bu basınç, hava moleküllerinin toplam ağırlığı tarafından belirlenir. 17. yüzyıl Fransız bilim adamı ve filozof Blaise Pascal (1623-1662), hava basıncının yükseklikle azaldığını ve yer seviyesindeki basınç değişikliklerinin günlük hava durumuna atfedilebileceğini keşfetti. Bu keşifler bugünün hava durumunu tahmin etmek için kullanılıyor.

Atmosfer basıncı, farkında olmasak da günlük yaşamımızı etkiler. Dünyanın dört bir yanındaki hava durumu modelleri ve tahminleri atmosferik basınçtan etkilenir, ancak birçoğumuz gerçekte ne olduğunu bilmeyiz. Daha yüksek irtifalardaki, hava moleküllerine yukarıdan baskı yapan daha az molekül vardır. Bu nedenle daha düşük basınç yaşarken, daha düşük moleküller, üstlerine yığılmış ve daha sıkı bir şekilde paketlenmiş moleküller tarafından üzerlerine uygulanan daha fazla kuvvet veya basınca sahiptir.

Dağlara çıktığınızda veya bir uçakla yüksekten uçtuğunuzda hava daha incedir ve basınç daha düşüktür. 15°C sıcaklıkta, deniz seviyesindeki hava basıncı bir atmosferdir (Atm). Bu, bağıl basıncı belirlemek için temel okumadır.

Atmosfer Basıncı Ne İle Ölçülür?

Atmosfer basıncı nedir? Konusunu detaylandırarak bu konu hakkında bilgi sahibi olduk. Atmosfer basıncı ne ile ölçülür? Sorusuna da yanıt verip, ardından nasıl ölçüldüğü konusunu inceleyelim. Atmosfer basıncı, barometre ile ölçülür, bu yüzden barometrik basınç olarak da bilinir. Yükselen bir barometre, artan atmosferik basıncı, düşen bir barometre, azalan atmosferik basıncı gösterir.

Farklı atmosferik basınç değerlerinin neyi gösterdiğini biliyorsanız, bir barometre okumak kolaydır. Barometrenizi ve atmosferik basıncın nasıl değiştiğini anlamak için okumaları aşağıdaki gibi ve birimlere dikkat ederek yorumlayabilirsiniz.

1.     Yüksek Basınç

30,20 inHg’nin üzerindeki bir barometrik okuma genellikle yüksek kabul edilir. Yüksek basınç, açık bir gökyüzü ve sakin bir havayı işaret eder.

Okuma 30,20 inHg’nin (102268,9 Pa veya 1022,689 mb) üzerindeyse;

• Yükselen veya sabit basınç, devam eden güzel hava anlamına gelir.
• Yavaşça düşen basınç, güzel hava demektir.
• Hızla düşen basınç, bulutlu ve daha sıcak koşulların oluşmaya başladığı anlamına gelir.

2.     Normal Basınç

29.80 ve 30.20 inHg aralığındaki bir barometrik okuma normal kabul edilebilir. Normal basınç, sabit hava ile ilişkilendirilir.

Değer 29,80 ile 30,20 inHg (100914,4–102268,9 Pa veya 1022,689–1009,144 mb) arasındaysa;

• Yükselen veya sabit basınç, mevcut koşulların devam edeceği anlamına gelir.
• Yavaşça düşen basınç, havada çok az değişiklik olduğu anlamına gelir.
• Hızla düşen basınç, yağmurun muhtemel olduğu veya yeterince soğuksa kar olduğu anlamına gelir.

3.     Alçak Basınç

Barometrik okumanın, 29,80 inHg’nin altında olduğu bir değer genellikle düşük kabul edilir. Alçak basınç, sıcak hava ve yağmur fırtınalarıyla ilişkilendirilir.

Okunan değer 29,80 inHg’nin (100914,4 Pa veya 1009,144 mb) altındaysa;

• Yükselen veya sabit basınç, havanın açıldığını ve soğuduğunu gösterir.
• Yavaş yavaş düşen basınç, yağmuru gösterir.
• Hızla düşen basınç, bir fırtınanın geldiğini gösterir.

Atmosfer Basıncındaki Değişikliklere Ne Sebep Olur?

Hava basıncındaki değişiklikler, Dünyanın üzerindeki hava sıcaklığındaki farklılıklardan kaynaklanır ve bir hava kütlesinin sıcaklığı, bulunduğu yere göre belirlenir. Örneğin, okyanusların üzerindeki hava kütleleri, kıtaların üzerindeki hava kütlelerinden daha soğuktur. Hava sıcaklık farkları rüzgâr oluşturur ve basınç sistemlerinin gelişmesine neden olur. Rüzgâr, basınç sistemlerini hareket ettirir. Bu sistemler, dağlar, okyanuslar ve diğer alanlardan geçerken değişme eğilimindedir.

Çoğu zaman, hava durumu tahmincileri, bu alanlar için öngörülen koşulları açıklamak üzere belirli bölgelere doğru hareket eden yüksek veya düşük basınçlı alanlara atıfta bulunur. Alçak basınçlı sistemlerde hava yükseldikçe soğur ve genellikle bulutlara ve yağışa yoğunlaşarak fırtınalara neden olur. Yüksek basınçlı sistemlerde hava Dünya’ya doğru alçalır, yukarı doğru ısınarak kuru ve güzel bir havaya yol açar.

Basınç Değişiklikleri Havayı Nasıl Etkiler?

Genel olarak, bir cıva barometresi, yalnızca atmosferik basınca bağlı olarak, yakın geleceğinizin açık veya fırtınalı gökyüzü veya çok az değişiklik görüp görmeyeceğini size bildirebilir.

Barometrik okumaların nasıl yorumlanacağına dair birkaç örnek:

• Hava kuru, serin ve hoş olduğunda barometre okuması yükselir.
• Genel olarak, yükselen bir barometre, iyiye giden hava anlamına gelir.
• Genel olarak, düşen bir barometre kötüleşen hava anlamına gelir.
• Atmosferik basınç aniden düştüğünde, bu genellikle bir fırtınanın yolda olduğunu gösterir.

Atmosfer basıncı sabit kaldığında, hava durumunda muhtemelen ani bir değişiklik olmayacaktır.