Bagan Nerede? Bagan’da Gezilecek Yerler
Bagan, Myanmar ülkesinin Mandalay Bölgesinde, İravadi Nehri kıyısında yer alan antik bir kenttir. Bagan, birçoğu 11. ve 12. yüzyıllardan kalma dünyanın en büyük ve en yoğun Budist tapınakları, pagodalar, stupalar ve kalıntılara ev sahipliği yapmaktadır. Bagan nerede? Öğrendiğimize göre bu şehrin bulunduğu Myanmar ülkesinden de kısaca bahsedelim. Myanmar, Güneydoğu Asya’da yer alan Asya’nın 10.büyük ülkesidir. Myanmar, Burma ve Birmanya adlarıyla da bilinir. Başkenti, Nepido, en büyük şehri Yangon’dur.
Bagan, 9. yüzyılın ortalarında, Burma’yı Theravada Budizmi altında birleştiren Kral Anawratha yönetiminde merkezi güç üssü haline geldi. Myanmar’ın merkezindeki bu 42 kilometrekarelik ovada bir zamanlar 13.000 kadar tapınak ve stupa’nın bulunduğu tahmin ediliyor. Marco Polo bir keresinde Bagan’ı “çınlayan çanlar ve keşişlerin cüppelerinin hışırtı sesleriyle yaşayan yaldızlı şehir” olarak tanımlamıştı. Bunlardan bugün yaklaşık 2.200 tanesi çeşitli bakımsızlık durumlarında varlığını sürdürüyor. Ananda Tapınağı gibi bazıları büyük ve bakımlıdır, diğerleri ise aşırı büyümüş çimlerin ortasında küçük yıkık kalıntılardır. Bagan’ın altın çağı, Krallığın ve başkentinin Moğollar tarafından işgal edilip yağmalandığı 1287’de sona erdi. Şehrin nüfusu, bir zamanlar daha büyük olan şehrin kalıntıları arasında kalan bir köye indirgendi.
1998 yılında, bu köy ve sakinleri zorla Bagan’ın birkaç kilometre güneyine taşındı ve bir avuç ucuz, şirin ve temiz oteller ile birlikte bazı dini merkezlerin bulunduğu “Yeni Bagan” ı oluşturdu. Bagan, ihtişamına ve önemine rağmen, UNESCO başlangıçta onu Dünya Mirası Alanı’na dahil etmedi. Çünkü bazı tapınakların tarihi olmayan bir şekilde yeniden inşa edildiğini söylediler. Bununla birlikte, bu yer, tartışmasız Mısır Piramitleri kadar etkileyicidir.
Bagan’a Nasıl Gidilir?
İstanbul’dan yaklaşık 16 saat süren bir uçak yolculuğuyla Mandalay Bölgesinde yer alan Nyaung U Havaalanına ulaşabilirsiniz. Buradan, tren, otobüs, taksi gibi ulaşım seçenekleriyle şehir merkezine ulaşmanız mümkün. En ucuz ulaşım toplu taşıma araçlarını kullanmak, en hızlı ulaşım ise taksi veya araç kiralama ile elde edilen arabaları kullanmaktadır. Araba kiralar veya taksiyi tercih ederseniz 20 dakikalık bir yolculuk ile şehir merkezine ulaşabilirsiniz.
Eğer otobüs veya tren ile ulaşım tercih ediyorsanız, Yangon ve Mandalay bölgelerinden düzenlenen tren ve otobüs seferlerinden faydalanabilirsiniz.
Bagan’da Gezilecek Yerler
Bagan, Myanmar’ın en önemli tarihi ve turistik merkezlerinden biridir. Özellikle antik tapınakları, pagodaları ve büyüleyici manzaralarıyla bilinir. Bagan’da gezilecek yerler şunlardır:
- Ananda Tapınağı: 1091 yılında üçüncü kral Kyan-zit-tha tarafından yaptırılan Bagan’ın en kutsal tapınağıdır. Ananda, “sınırsız bilgelik” anlamına gelen Pali kelimesi “anantapannya” dan gelir. Tapınak, Nirvana’ya ulaşmış dört Buda’yı temsil eden ana yönlere bakan dört Buda’ya ev sahipliği yapmaktadır. Beşincisi, Maitreya, henüz ortaya çıkmadı. Bu, tüm Bagan’daki en önemli tapınaktır. Bagan-Nyaung Oo Yolu’nun güney tarafında sol tarafta, Eski Bagan’ın Tharaba Kapısı’na gitmeden hemen önce bu tapınağı görebilirsiniz.
- Shwesandaw Tapınağı: Hem yabancı turistlerin hem de Birmanyalıların muhteşem Bagan gün batımını izlemek için her akşam toplandığı “gün batımı tapınağı”dır. Üst seviyeler küçük ve yer az olduğu için buraya erken gelmelisiniz. Tapınağın çevresinde tişört, içecek ve hediyelik eşya satan birçok seyyar satıcı bulunmaktadır. Tırmanış, bir kat merdivenden yukarı 5 dakikalık oldukça kolay bir yürüyüş mesafesindedir, ancak basamaklar tepeye yakın yerlerde daralır ve dikleşir. Vertigosu olanlar için önerilmez, ancak tırmanışı yapabilirseniz, tapınaklar ve manzara altın güneş ışınlarıyla parlarken nefes kesici bir gün batımı ile ödüllendirileceksiniz.
- Shwezigon Tapınağı: Bu su kabağı kaplı altın pagoda, 1087’de Myanmar tarzında inşa edilen ilk ve prototip anıttır. Güneye doğru ilerlerken, otobüs durağını geçtikten sonra Bagan-Nyaung Yolu’nun kuzey tarafında sağ tarafında yer almaktadır.
- Thatbyinnyu Tapınağı: 12. yüzyılda inşa edilmiş 66 metre uzunluğundaki en yüksek pagodadır.
Bagan’da Ne Yenir?
Bagan’da Myanmar mutfağı ağırlıklı olmakla birlikte, Asya mutfağından izler taşıyan çeşitli lezzetleri tadabilirsiniz. Bagan’da ne yenir? Sorusuna cevap olan bazı öne çıkan yemekleri tanıtalım.
- Mohinga: Myanmar’ın ulusal yemeği olarak bilinen Mohinga, Bagan’da mutlaka denemeniz gereken bir yemektir. Pirinç eriştesi, balık bazlı et suyu, sarımsak, zencefil ve çeşitli baharatlarla yapılan bu çorba, özellikle kahvaltıda tüketilir. Genellikle yanında kızarmış soğan ve haşlanmış yumurta ile servis edilir.
- Shan Noodles: Shan bölgesine özgü bu yemek, Myanmar’ın diğer bölgelerinde de popülerdir. Pirinç eriştesi, tavuk ya da domuz eti, domates sosu, sarımsak ve baharatlarla hazırlanan bu lezzet, sade ve doyurucu bir yemek seçeneği sunar. Hem kuru hem de çorba şeklinde servis edilebilir.
- Laphet Thoke: Myanmar’ın meşhur çay yaprağı salatası, Bagan’da deneyebileceğiniz popüler bir atıştırmalıktır. Fermente edilmiş çay yaprakları, kavrulmuş yer fıstığı, sarımsak, limon, domates ve kızarmış fasulye ile yapılan bu salata, tatlı, ekşi, tuzlu ve acı tatların birleştiği bir lezzet sunar. Çay yaprağı salatası, Myanmar’ın yerel tatlarını keşfetmek isteyenler için ideal bir seçenektir.
- Nangyi Thoke: Kavrulmuş unlu kalın pirinç eriştesi ile yapılan kuru erişte yemeğidir. Genellikle tavuk, haşlanmış yumurta, sarımsak yağı ve baharatlarla karıştırılarak sunulur. Kuru erişte yemeği olmasına rağmen oldukça lezzetlidir ve yerel halk tarafından çok sevilir.