Çörek Otu Nedir? Nerelerde Yetişir? Faydaları Nelerdir?

Çörek otu, baharat ve bitkisel ilaç olarak kullanılan keskin kokulu tohumları olan düğünçiçeği familyasına ait bitkidir. Kara kimyon, kalonji gibi isimlerle de bilinen bu faydalı bitki, mutfakta ve tıbbi geleneklerde uzun yıllardır kullanılmaktadır. Tohumlarının rezeneye benzer bir aroması ve küçük Hindistan cevizine benzer keskinlikte bir tadı olsa da iki bitkiyle de ilgili değildir.

Çörek otu bitkileri, yüksekliği 20 ila 60 cm arasında değişen dayanıklı yıllık bitkilerdir. Dallı gövdeleri bulunan bu bitki, derinden bölünmüş ince yapraklara ve gelişmiş bir köke sahiptir. Soluk mavi veya beyaz çiçeklerin beş yaprağı, çok sayıda organı ve beş veya altı uzun kaynaşmış meyve yaprağı bulunur. Siyah üçgen veya piramidal yapıdaki tohumları, uzun bir çıkıntının sonunda beş veya altı parçalı bir kapsül içinde bulunur. Çörek otu bitkileri, son derece dayanıklı yapısıyla çeşitli topraklarda büyüyebilir ve kolayca yeniden tohumlanarak, bazı bölgelerde yabani otlar haline gelebilir.

Peygamber Efendimiz (SAV),  “Bu çörek otu ölüm hariç tüm hastalıklara şifadır” diyerek çörek otunun her hastalığın ilacı olduğuna haber vermiştir. Nitekim Peygamber Efendimiz (SAV) tarafından işaret edilen bu şifalı bitki, her şeyi tedavi etmek için yüzyıllar boyunca kullanılmıştır.

Çörek Otu Nerelerde Yetişir?

Çörek otu, şifalı bitkiler kategorisinde yer alan ve faydalarını duyanların kullanmasıyla, popülerliği artan bir bitkidir. Çörek otu, en çok yağışın olduğu ve sıcaklık farklarının en az olduğu iklim koşullarında yetişmektedir.

Çörek otu, Güneybatı Asya, Akdeniz ve Afrika’nın bazı bölgelerinde yetişmektedir. Tohumları genellikle kavrulur ve baharat olarak öğütülür. Hindistan, Orda Doğu ve Kuzey Afrika’nın bazı bölgelerinde köri, pirinç, ekmek ve tatlı şekerlemelerde yaygın olarak kullanılır.

Dünya genelinde susam, zencefil ve haşhaş tohumu gibi şifalı bitkiler ile birlikte üretimi ve tüketimi artan bir bitki olan çörek otu, 2014 yılında 140 ton yetiştirilirken, günümüzde bu rakam 4000 tona kadar yaklaşmıştır.

Çörek otunun tarihine bakıldığında Asya ülkelerinde geldiğine dair bilgilere ulaşılmaktadır. Dolayısıyla ilk çıkış noktasındaki ülkelerden en çok yetiştiren ve ülkelerde Çin ilk sırada yer alırken, Hindistan ikinci sırada gelmektedir. Çörek otunun en fazla yetiştirildiği ülkeler arasında ABD, İran ve Türkiye’de yer almaktadır.

Faydalarını öğrenenlerin en çok sorduğu sorulardan biri, Çörek otu Türkiye’de nerede yetişir? Sorusudur. Çörek otu Türkiye’de en çok, Gaziantep, Hatay, Osmaniye ve Adıyaman illerimizde yetiştirilmektedir. Çörek otuna artan yoğun talep ile son yıllarda, Burdur, Kahramanmaraş illerimiz ile birlikte, Marmara ve Ege Bölgesindeki birçok ilimizde de üretimi hızla artmıştır.

Çörek Otunun Faydaları

Çörek otu, sağlığa faydalı, timokinon, timol ve timohidrokinon gibi faydalı kimyasal bileşenlerin yanı sıra, selenyum, çinko, magnezyum, kalsiyum, demir mineralleri, folik asit, B6, B2 ve B1 vitaminlerini içerir. Eterli yağlar açısından da zengin olan çörek otu, yüksek antioksidan özelliğiyle, bazı kanser türleri, karaciğer, böbrek ve romatizmal hastalıklara iyi gelmektedir. Çörek otu tohumları ve yağlarıyla, bağırsak rahatsızlıkları, iltihaplanma, astım ve bronşit semptomlarını azaltabilir.

Çörek otunun faydalarını inceleyelim.

1. Akneyi Azaltır

Yapılan araştırmalar, çörek otu yağının sivilce gibi cilt rahatsızlıklarını iyi geldiğini göstermektedir. Çörek otunun cilde faydaları antimikrobiyal ve antienflamatuar özellikleriyle ilişkilidir.

Çörek otu yağı sivilceli bölgeye günde iki kez uygulandığında, 2 ay sonunda önemli ölçüde sivilcelerin azaldığı gözlemlenmiştir.  Ayrıca aynı şekilde yapılan uygulamalar ile akne şiddetinin %78 oranında azaldığı tespit edilmiştir.

2. Sedef Hastalığının Tedavisine Yardımcı Olur

Çörek otu yağı, ciltte pullu kırmızı lekeler ile karakterize kronik bir inflamatuar durum olan sedef hastalığının tedavisine yardımcı olmaktadır.

Yapılan araştırmalar, zeytinyağı, çay ağacı yağı, kakao yağı, A ve B12 vitaminlerinde olan bileşenlere ilave edilen çörek otu yağı içeren bir bitkisel kremin 12 hafta boyunca uygulayan insanlarda sedef hastalığının şiddetinde en %75’lik bir azalma yaşadığı görülmüştür.

3. Yaraların İyileşmesini Sağlar

Çörek otu, içeriğindeki timokinin adı verilen bileşen sayesinde, doku büyümesini engellediği gibi, yaraların iyileşmesini de destekler.

Çörek otu, timokinonun anti-inflamatuar, antioksidan ve antibakteriyel etkileri sayesinde, yanıkların, eksizyonların ve diyabetik yaraların tedavisinde etkin görev yapmaktadır.

4. Saç Sağlığını Destekler

Çörek otu sahip olduğu antimikrobiyal ve antioksidan özellikleri sayesinde çörek otu yağından yapılan saç maskesi ve şampuanların kullanımı sonucu, saçın parlaklığını arttırır, hacmini ve dokusunu iyileştirir.

Çörek otu yağından yapılan saç maskesi ve şampuanların içerisinde çörek otu yağı dışında Hindistan cevizi yağı ve diğer bitkisel bileşenler de dâhil edilmiştir. Bu umut verici çalışmalar sayesinde, çörek otunun faydaları arasında, saç büyümesini arttırma ve saç dökülmesini azaltma gibi birçok fayda görülmüştür.

5. İnflamasyonu Azaltır

Çörek otu, güçlü anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Bu özelliği sayesinde tip 2 diyabet, kalp hastalığı ve kanser gibi birçok hastalığın gelişmesini önleyici görev yapar.

Çörek otu yağı tüketmek, kandaki antioksidan seviyelerini arttırırken, birden fazla iltihaplanma belirteçlerini azaltır. Bunun dışında çörek otu yağı, iltihabı azaltma konusunda diğer şifalı bitkilerden daha etkilidir.

Çörek otu takviyeleri, vücutta iltihaplanma ve oksidatif stresin göstergesi olan C-reaktif protein ve malondialdehitin kan seviyelerini azaltmaktadır.

6. Kan Şekerini Kontrol Altına Alır

Çörek otunun faydaları arasında kan şekeri seviyelerini dengelemesi de yer almaktadır. Çörek otu, açlık sırasında ve yemekten sonra insülin seviyeleri ve kan şekeri seviyeleri de dâhil olmak üzere kan şekeri kontrolünün sağlanmasında yardımcı olmaktadır.

Çörek otu yağı, açlık kan şekeri düzeylerini düşürmede çörek otu tozundan daha etkilidir. Yapılan bazı çalışmalar, çörek otu yağının kan şekeri kontrolünü iyileştirebileceğini ve açlık kan şekeri seviyelerini azaltabileceğini göstermiştir.