Fika Zamanı Ne Demek?
Fika, İsveç kültüründe bir mola geleneğidir. İsveçlilerin yoğun iş temposuna kısa bir sürede olsa ara vererek, insanların birbiriyle iletişim kurmak için gelenek haline getirdikleri fika zamanı, bizdeki çay molası gibidir.
Fika zamanı ne demek? Sorusu bu geleneği merak edenlerin sorduğu sorulardan biridir. İsveç’te yer alan, Malmö’den Stockholm’e kadar yer alan bütün şirketler, tüm çalışanlarına belli bir zaman boşluğu vermektedir. “Kahve ve pasta molası” olarak adlandırılan fika, sabahın ortasında veya öğleden sonra kendi başınıza, arkadaşlarınızla veya iş arkadaşlarınızla yapacağınız kısa bir zamandır. Ayrıca kahveye eşlik edecek çörek her zaman aynıdır: tarçınlı çörek.
Fika ne demek? Olarak tanımsal karşılığına bakıldığında; kahve içmek, tatlı ikramlar yemek ve sohbet etmek gibi anlamlar ortaya çıkıyor. Fika, bir şirketteki yazıyı e-postayla göndermek ve yazıcıyı tamir etmek gibi gündelik iş yaşamının bir parçası haline gelmiştir.
Bir İsveçli yeni bir arkadaş edindiğinde ya da mevcutta arkadaşı olan bir kişiye “ bir kahve içelim “ ya da “ bir gün bulaşalım mı “ demiyor “ bir fika yapalım mı? “ diye soruyor.
Fika Geleneği
Göteborg merkezli bir kahve zinciri sahibi olan Da Matteo: “ Çoğu İsveçli, ister hafta sonu, ister hafta içi olsun, günde birkaç kez fika kullanıyor. İnsanlar birbirleriyle vakit geçirmek, güzel ev yapımı unlu mamuller yemek ve harika kahve içmek ülkede bir gelenek haline gelmiş durumda “ dedi.
Birçok İsveç firmasının zorunlu fika molaları vardır ve çalışanlara ücretsiz sıcak içecekler vermektedir. Verilen fika zamanı sayesinde, daha verimli bir iş gücü elde ediliyor.
Fika zamanı, İsveçliler için o kadar önemli ki, ülkeni mega markası Ikea bile fika zamanının önemini web sitelerinde şu şekilde bildiriyor: “ Bir kahve molasından daha fazlası fika; meslektaşlarla paylaşım, bağlantı ve rahatlama zamanıdır. En iyi fikir ve kararlardan bazılar fika zamanında gerçekleşir. “
Fika’nın Tarihçesi
İsveç, fika zamanını sadece günlük iş hayatında bir mola olmanın dışına çıkardı. Lars Akerlund, Fika zamanı için bir iş imparatorluğu kurdu. Fika zamanının önemini diğer ülke kültürlerinde de benimsenmesi için 2001 yılında İsveç’ten, New Yort City’ye taşınıp, 2006 yılında ise Central Park yakınlarında ilk Fika kafesini açtı. ABD halkı tarafından da oldukça benimsenen fika zamanı, bu kafe sayesinde oldukça tuttu ve 17 adet kafe açıldı. En popüler menü öğelerinden biri kahve ve ev yapımı kek veya çikolatadır.
İsveçli girişimci, ilk fika kafesini açtığında, Amerikalıların kendisini İsviçreli olduğunu düşünerek çikolata istediğini belirtti. Fakat kendisi, İsveç’te uygulanan fika zamanının, sadece kek yiyip, kahve içmek için bir mola olmadığını, stresli iş hayatı ve yoğun tempodaki bir hayattan uzaklaşmak olduğunu, anlattığını belirtiyor.
Günümüzde Fika Zamanı
Günümüzde fika zamanı, yavaş yavaş diğer ülkelerde de benimsenmeye başladı. Fika en son Avustralya’da da uygulandı ve burada da iz bıraktı. Sidney’deki Manly plajında uygulanan fika zamanı, güneş ve kum eşliğinde uygulandı. Güzel kumların üzerinde adeta bir İsveç’ten küçük bir köşe duruyor izlenimi oluştu.
Fika kafe açıldıkları her yerde, genellikle İsviçreli izlenimi oluştur ve insanlar tarafından çikolata istendi. Fakat genelde 15 dakikalık molalar olarak uygulanan fika zamanının, günlük yaşama kısa bir mola vererek, sohbet etmek fikri kısa sürede insanlar tarafından benimsendi ve sevildi.
Günümüzde İsveç kahve üretimin bir yere sahip olmadığı halde kahve tüketiminde Dünya sıralamasında üst sıralarda yer alıyor. İsveçliler kahveyi kâğıt bardakta ve yürürken içmeyi tercih etmiyor. Sosyal hayatın bir ritüeli haline gelmiş olan fika, İsveç’teki birçok kahveciye adını da vermektedir. İsveçliler kahveyi; telaştan uzak, sakin ve ferah bir kafede oturarak içmeyi tercih ediyor.
