Filler Hakkında Bilgiler

Fil, hortumlular takımının, filgiller familyasını oluşturan Dünya’nın en büyük hayvan türleri arasında yer alan memeli bir hayvandır. Asya fili ve Afrika fili olmak üzere iki türü bulunan filler; Sahra altı Afrika, Güney ve Güneydoğu Asya topraklarında bulunurlar.

Fil denilince hepimizin aklına günümüzdeki hortumlular takımında yer alan bir fil gelse de, soyu tükenmiş olan; mamutlar ve mastodonlar gibi türlerde hortumlular takımında yer almaktadır. Karada yaşayan en büyük hayvan olan Afrika filinin boyu 4 metre, ağırlığı ise 7 tona ( 7000 kg ) kadar ulaşabilmektedir. Bir filin koku alma duyusu bir köpeğinkinden 14 kat kadar güçlüdür.

Doğal ortamlarında ortalama 70 yıla kadar yaşayabilen filler; dokunma, görme, işitme yoluyla iletişim kurarlar. Uzun mesafelerde, insanların duyamayacağı kadar düşük frekanslı sesler ve sismik iletişim yoluyla haberleşen fillerin zekâsı, primatlar ve balinalar ile kıyaslanabilecek seviyededir.

Fillerin Yapısı ve Özellikleri

Karasal yaşamın en büyük hayvanı olan filler, nesneleri yakalamak için kullandıkları uzun hortumlarıyla dikkat çeker. Bunun dışında uzun, sivri ve kesici dişleriyle nesneleri taşıyabilir, yeri kazanabilirler. Bu dişler aynı zamanda dövüşürken de bir silah haline dönüşmektedir, filler öldüğünde dişlerden fildişi adlı opak maddeler elde edilmektedir.

Vücut ısısını korumaya yarayan büyük ve geniş kulakları olan fillerin kulak büyüğü türler arasında biraz daha farklılık gösterir. Afrika fillerinin kulakları daha büyük, sırtı içbükey bir yapıdayken, Asya fillerinin kulakları daha küçük, sırtları dışbükey veya düz bir yapıdadır.

Fillerin Yaşam Alanları

Otçul beslenme şekline sahip filler; savan, orman, çöl ve bataklık gibi doğal yaşam alanlarını tercih ederler. Su kenarlarında kalmayı tercih eden filler, bulunduğu çevrelerde kilit taşı etkisi yaratan türlerden biridir. Bir Afrika veya Asya fili, sekiz kilometreden daha uzaktaki bir çağrıyı duyabilir ve sürünün yavrularını tehdit edebilecek yırtıcılarla mücadele edebilir.

Büyüklüğü sebebiyle birçok hayvanın saldırmaya cesaret edemediği fillere ancak yavru olması durumunda; aslan, kaplan, sırtlan, yabani köpek gibi yırtıcılar gruplar halinde saldırır. Aile yapısında birlikte aşamaya alışmış olan filler zaman zaman farklı aile gruplarının bir araya gelmesiyle daha büyük topluluklar oluşturabilir. Birkaç dişi ve yavrulardan oluşan ufak bir grup var ise, bu grubun lideri en yaşlı dişidir.

Fillerde Üreme

Erişkin erkekler filler; çiftleşmek için eş aradıklarında aile gruplarıyla bir araya gelerek, testosteron salgılar. Testosteron salgılanmasının artması, aşırı saldırgan davranışların görüldüğü bu sürece mest adı verilir. Mest durumundan dolayı, erkek filler baskın bir hal alarak, üreme başarısını arttırır.

Fil Hamileliği yaklaşık iki yıl sürer. Fillerin üremesi sonucu doğan yavru filler ailenin ilgi odağıdır, yavru fillere anneleri üç yıla kadar bakarlar.

Günümüzde Filler

Her ne kadar hortumlular takımından günümüze kadar gelebilmiş tek tür filler olsa da, soyları tükenme riski altındadır. Fillerin soylarının tükenmesindeki en büyük risk insanlardır.

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği ( IUCN ) tarafından; Afrika filleri; soyu tükenme riski yüksek olan hassas türler arasında, Asya filleri ise soyu tükenme riski çok yüksek olan tehlikedeki türler arasında listelenmiştir.

Fil popülasyonlarının en büyük tehditlerinden birisi; kaçak avlanmadır. Fillerin dişinden yapılan fildişi ürününün ticareti nedeniyle, fillerin yaşamı büyük tehlikededir. Fil popülasyonun için diğer tehditler; doğal yaşam alanı kaybı, yerel hak ile olan çıkar çatışmalarıdır.

Geçmişte savaşlarda kullanılan filler; günümüzde ise, Asya’da yük hayvanı kullanılırken; hayvanat bahçelerinin ve sirklerinde de üyelerindedir. Filler; folklor, sanat, din, edebiyat gibi popüler kültürün birçok alanında sıklıkla kullanılmışlardır.