Frig Vadisi Nerede? Nasıl Gidilir? Frig Vadisi Gezilecek Yerler Nelerdir?

Frig Vadisi, Eskişehir, Kütahya ve Afyon illeri arasında yer alan, Frigyalıların M.Ö. 12 – 7. Yüzyıllarında yaşamış Frigya Medeniyetine ait coğrafi bölgedir. Vadiye adını veren Friglerin yaşadığı bu bölge, antik dönem de Frigya olarak geçmekteydi. Frigyalıların, kayalara, evler, kaleler, anıtlar oyarak kurduğu bu büyük medeniyet, günümüzde doğa ve tarihin iç içe geçtiği etkileyici bir manzaraya sahiptir.

Her yıl milyonlarca turistin ziyaret ettiği Frig Vadisi, oldukça büyük bir alanı ifade etmektedir. Bu yüzden Afyon Frig Vadisi olarak yapılan konum araştırmaları doğru olsa da bu bölgenin sadece bir kısmını kapsadığını bilmeliyiz. Burası tam olarak bir vadi görüntüsüne sahip değildir, aslında kilometrelerce uzanan bu coğrafyaya Frig Vadisi denmesinin sebebi “Frig Dünyası” gibi kültürel bir anlam taşımaktadır. Aslında Friglerin kurduğu yerleşim merkezleri birden fazla bu yüzden az önce bahsettiğimiz gibi Frig Vadisi Afyon şeklindeki bir arama bölgenin tamamına hitap etmemektedir. Hatta bu yerleşim merkezlerinin tamamını kapsaması açısından bu bölgeye, Frig Vadisi yerine Frig Vadileri denilmektedir.

Frig Vadisine gitmek isteyenler,  vadinin geçmekte olduğu illerin birine gitmelidir. Ankara, Afyon, Eskişehir, Konya, Burdur, Kütahya illerine gidilip, bu illerden Frig Vadisine ulaşılabilir. Frig Vadisinin bazı illerimize uzaklıkları şu şekildedir: Ankara ile 296 km, Eskişehir ile 75 km, Afyon ile 121 km, Kütahya ile 85 km’dir.

Frig Vadisi Özellikleri

Adını bu geniş topraklarda uygarlık kurmuş Frigler’den alan Frig Vadisi, her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti ağırlamaktadır. Frig Vadisi özellikleri şunlardır:

• Frig Vadisi, 7 il ve sayısız ilçeden geçmektedir. Toplam alan 55 hektar büyüklüğündedir.
• Frigya, Sakarya Irmağı ile Büyük Menderes’in arasında kalan bölgenin eski çağlardaki adıdır.
• Bölge, adını, Güneydoğu Avrupa’dan gelip, bu bölgeye yerleşen, Friglerden almaktadır.
• Frig Yolu adlı yürüyüş parkuru, Türkiye’nin en uzun 3. yürüyüş parkuru unvanına sahiptir.
• Frig Yolu, 4 şehre uzanmaktadır. Toplam uzunluğu 506 km’dir.

Frig Vadisi Gezilecek Yerler

İnsanlar genelde bu bölgeyi araba ile gezmektedir. Fakat doğa sporlarını ve macera sever biriyseniz, bu vadiyi yürüyerek keşfedebilirsiniz. Vadide, kampta gecelemeli atlı turlar düzenlenmektedir. Ayrıca Likya Yoluna benzer şekilde Frigyalıların kullandığı bazı antik yollar vardır. Bu yollarda uzunluğu, 400 km’ye varan trekking ve bisiklet rotaları var.

Tüm bu bilgiler ışığında eğer bu bölgeyi arabayla gezeceksiniz 2 gündür yeterli olacaktır. Fakat bu bölgeyi, atlı tur, bisiklet ya trekking ile daha detaylı olarak gezmek isterseniz bu süre uzayacaktır. Burayı ziyaret etmek için belirli bir zaman kısıtlaması yok, her mevsim gidebilirsiniz. Öneri olarak Mayıs ayından Ekim sonuna kadar olan zaman aralığında gitmeniz tavsiye edilir, çünkü kışın bu bölge soğuk olmaktadır. Hatta yazın güneş battıktan sonra bile soğuk olmaktadır. Bu yüzden bölgeyi ziyaret ederken sıcak tutan kıyafetleri mutlaka yanınıza almanız gerekiyor.

Her yıl Dünyanın farklı yerlerinden milyonlarca turisti ağırlayan bu yer, özellikler sporcuların rağbet ettiği bir bölgedir. Burada gezilebilecek bir çok yer ve doğal güzellik bulunmaktadır. Bunlardan bazılarına göz atalım.

1.     Aslanlı Mabet

Aslanlı Mabet, Eskişehir ilinin Seyitgazi İlçesine bağlı Kümbet adlı bir köyde yer almaktadır. Köy, Eskişehir il merkezinin 75 kilometre güneyinde yer almaktadır. Mabet, Frig ve Roma dönemlerinin eseri barındırmaktadır. Buranın bir diğer adı Solon’un Mezarıdır.

Bölgenin iki farklı isimle bilinmesinin sebebi, mezarın üstündeki yazıtta Solon yazması ve üstündeki aslan kabartmaları olmasıdır.

2.     Himmet Baba Türbesi

Himmet Baba Türbesi de Kümbet Köyünde yer almaktadır. 13.yüzyıldan kalma bu yer, ilginç bir yapıya sahiptir. Dış görünüşü, sekizgen bir yapıda, içerisine girildiğinde ise dairesel bir yapıdadır. Giriş kısmında Bizans dönemine ait mermerler, etrafında ise Osmanlı dönemine ait kitabeler yer almaktadır.

3.     Gerdekkaya

Helenistik Çağ’dan kalma bu yapı, Soğanlı Vadisinde yer almaktadır. İlk bakışta bir tapınağı andıran bu yer, aslında bir anıt mezar. Gerdekkaya, 1991 yılında restore edilmiştir, bu yüzden sütunları yeni gibi durmaktadır.

4.     Pişmiş Kale

Yazılıkaya Köyü’ne 1.2 km mesafede yer alan bu yer, Orta Çağ’da kale olarak kullanılmaya devam eden bir yapıdır. Bu yerde, kaya bloklarından yapılmış surlar, kayalara oyulmuş odacıklar, bir sarnıç ve etrafında anıt mezarlar bulunmaktadır.

5.     Midasşehir

Birçok Frig kalıntısının bulunduğu bu yer, Yazılıkaya Köyü adlı Çerkez Köyüyle içe içe girmiş bir yerdir. Kırkgöz Kayalıkları, Küçük Yazılıkkaya ve Midas Anıtı bu bölgede yer almaktadır.

• Midas Anıtı: Eskişehir’e yaklaşık 80 km uzaklıkta yer almaktadır. Yüksekliği 17 metre olan anıt, M.Ö 600’lerde yapılmıştır.
• Kırkgöz Kayalıkları: Kayalıklarda oyulmasıyla göz göz odalardan oluşan bir yerdir. Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait bilgi içermektedir.
• Küçük Yazılıkkaya: Pişmiş Kale’nin karşısına denk gelen bu yer, köyün yaklaşık 1.7 kilometre kuzeyinde yer almaktadır. Günümüze ulaşan, en az zarar görmüş yapılardan biridir. Bu yer, Hasanbey Kayası olarak da bilinmektedir.
• Sarnıçlar: Merdivenle inilen yerden sonra kuyu, daha derinlere gitmektedir. Frig yerleşim yerlerinde, bu tarz su depolama yerlerine sıkça rastlanmaktadır.

6.     Yapıldak Kale

Kümbet Vadisinde yer alan Yapıldak Kale, Yapıldak Köyü’nün güneybatısında yer alan bir kaledir. Frig Medeniyetinin tarihini yansıtan bu kalede, bezemeli bir mezar bulunmaktadır.

7.     Aslankaya

Buraya ulaşmak için, Üçlerkayası Köyü’nü kuzey yönünde geçip, Emre Gölü’ne yakın yerde sağ tarafınıza bakmalısınız. Devasa bir aslan kabartması ve Frig yazıları olan anıt mezar, Frig Vadisi gezilecek yerlerden biridir.

8.     Üçlerkayası

Afyon’un İhsaniye ilçesine bağlı bir köydür. Afyon il merkezine yaklaşık 42 kilometre, İhsaniye İlçesine ise yaklaşık 7 kilometre uzaklıktadır. Geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olan oldukça ufak bir köydür. Bu köyün nüfusu 2022 sayımlarına göre 421 kişidir.

Buradaki yerleşimin ne zaman başladığına dair kesin bir bilgi bulunmasa da M.Ö. 2000’liyıllarda Hititler’in yaşadığına dair bilgiler var. Sonrasında Frigler, Romalılar, Selçuklular gibi birçok devlet burada hüküm sürmüştür.

9.     Aslantaş ve Yılantaş

Frig Vadisi gezilecek yerler arasında bulunan iki yapıttır. İkisi de aynı yerde bulunan bu yapıtların, M.Ö 7. Yüzyılda yapıldığı düşünülmektedir. Aslantaş, dönemin krallardan birinin mezarıdır. Yılantaş ise parçalanmış bir anıttır.

10.   Avdalas Kalesi

Afyon ili İhsaniye İlçesi Ayazini Kasabasında yer alan Avdales Kalesi, inşa edilmiş bir kale değil, kayaların oyularak kaleleştirilmiş hâlidir.

Bizans İmparatorluğu dönemlerinden beri yerleşim yeri olarak kullanılan bu alan, çok katlı ve çok odalı sarnıçlı bir yapıya sahiptir. Gazlıgöl Kaplıcasına 10 kilometre uzaklıkta, ulaşımı kolay bir yerdir.

Sağlık turizmi açısından önemli bir yere sahip olan Afyon’a gelmek isteyenler, burayı da ziyaret etmektedir.

11.   Ayazini Kilisesi

Ayazini Kilisesi, 1000’li yıllardan Bizans dönemine ait, kayaya oyulmuş önemli bir kilisedir. Etkileyici bir yapı olan Ayazini Kilisesinin kubelli içyapısı görülmeye değerdir.  Buranın bir hikâyesi var. Bir düğün olduğu zaman, kilise içinde, kazanlar su kaynatılarak banyo yapma geleneği varmış. Bu yapı da Bizans işi olduğu için buraya Gavur Hamamı denmiş.

Buranın hikâyesiyle ilgili bir başka rivayet de kilisenin içinin isli kara bir renkte olmasıyla ilgidir. Bunun nedeninin kazanlardan çıkan dumanmış. Ama daha yaygın olan bilimsel bir kanı, bu is renginin içeriyi aydınlatmak için kullanılan meşalelerden kaynaklanması yönündedir.

Ayazini bölgesi valilik tarafından projelendirilmiş. Frig Vadisi gezilecek yerler arasına burayı rotanıza eklediyseniz, yemek molanızı burada verebilirsiniz. Çünkü burada, birkaç tane kafe ve restoran vardır.