Bilim

Halüsinasyon Nedir? Halüsinasyon Türleri Nelerdir?

Halüsinasyon olarak tabir edilen olay, insanların zihinlerinden kaynaklı olarak gerçekten var olamayan bir şeyleri 5 duyusunun herhangi biri ya da hepsiyle algılaması olarak tanımlanmaktadır. Aynı zamanda da var olmayan şeyleri görmek olarak da tabir içermektedir. Geniş bir çerçevede ele alındığında farklı farklı nedenlerden dolayı da halüsinasyon görülebilmesinin ortaya çıktığı da söylenebilmektedir. Bu sebepler arasında akıl ya da fiziksel sağlıkta meydana gelen bozukluklar sonrasında kendini gösterebilmektedir. Bu tip durumları yaşayan kişilerin doktorlara başvurmaları gerekmektedir. Böylelikle bu belirtiler sonrasında farklı rahatsızlık tipleri kendini gösterebilecek ve gereken tedavi yöntemleriyle beraber de kontrol altına alınabilmesi durumu söz konusu olacaktır.

Halüsinasyon Türleri Nedir?

Sesler duyma: Halüsinasyon kaynaklı var olmayan sesler duyan kişilerin işitsel halüsinasyona maruz kaldıkları söylenebilir. Bu tip olmayan sesleri duyma eylemi gerek zihin içerisinden gerekse de dışarıdan gelebilecek biçimde algılanabilmektedir. Bu seslerin ya birbirleriyle ya da sizinle konuşarak birşeyler yaptırmanızı isteyecek biçimde de olduğu gözlemlenebilmektedir.

Bir şeyler görme: Genel olarak halüsinasyonlar bir şeyler görme şeklinde ortaya çıkabilmektedir. Var olmayan ya da o ortamda bulunmayan nesne ya da kişilerin duyuyla algılanıyormuş gibi olabilmesi durumu söz konusudur. Nadir olarak ise oksipital nöbetler olarak bilinen parlak ışıkların da bu hastalık içerisinde değerlendirildiği söylenebilmektedir.

Koku alma: Koku almaya dayalı ortaya çıkan halüsinasyon durumları olfaktörel halüsinasyon olarak ifade edilmektedir. Bu tip halüsinasyonlar genel olarak etraftan duyulacak olan kokular olarak adlandırılabilmektedir. Aynı zamanda da bu tip sanrılarla karşı karşıya kalan kişilerin kendi vücutlarından geliyormuş gibi hissetmeleri durumu da ortaya çıkabilir.

Tat alma: Yenilen ya da içilen herhangi bir gıda ürünün tadının gerektiği gibi olmadığını hissetmekten dolayı sanrılar olarak da görülebilmektedir.

Bir şeyler hissetme: Dokunma duyusuna bağlı olarak da halüsinasyon durumu söz konusu olabilmektedir. Yalnız olduğunuz bir ortamda birinin dokunduğunu hissetmek ya da bir esinti olduğu konusunda sanrıların farkına varmak bu durum altında değerlendirilebilmektedir. Birdenbire sebepsiz bir yere gerçekleşecek olan bu durum ciddi bir rahatsızlık belirtisi olarak ifade edilebilmektedir.

Halüsinasyon Nedenleri Nelerdir?

Şizofreni: Zihinsel bir rahatsızlık olarak ifade edilen şizofreni içerisinde genel olarak olmayan unsur ya da kişileri görmek olarak adlandırılabilmektedir. Şizofreni hastalığıyla mücadele eden kişilerin %70’i görsel olarak sanrılarla karşı karşıya kalabilmektedir. %60’ı ise görsel sanrıların yanı sıra işitsel halüsinasyonlar da görebilmektedir. Nadir olarak şizofreni hastaları koku ve tat duyumu durumunda da olabilmektedir.

Parkinson Hastalığı: Parkinson hastalığına sahip kişilerin %50’ye yakınının halüsinasyon gördüğü bilinen bir durum olarak görülebilmektedir.

Alzheimer Hastalığı: Beyinde tahribat yapan bu durum, zihnin doğru bir biçimde çalışmasına engel olduğundan ötürü sanrıların temel sebebi olarak ifade edilebilmektedir. Hastalık arttıkça halüsinasyon görme derecesinde de artış görülebilmektedir.

Migren: Migren dönemlerinde olan hastaların aura adı verilen sanrı tiplerinden rahatsızlık duyduğu söylenebilmektedir. Şiddetli baş ağrılarından kaynaklı olarak çok renkli, parlak ve hilal biçimindeki ışıklardan şikayet etmektedirler.

Beyin Tümörü: Tümörün beynin hangi bölgesinde olduğuna bağlı olarak farklı farklı sanrıların görülebilmesi durumu gözlemlenebilmektedir. Beynin görme bölgesiyle ilgili olan kısmında tümörün bulunması halinde hasta olmayan nesneler ya da aşırı parlak ışıkların algılanabilmesi söz konusu olabilecektir. Diğer bölgelerde de olması halinde farklı duyulara dayalı halüsinasyonlar gözlemlenebilecektir.

Charles Bonnet Sendromu: Bu hastalık durumunda olan kişilerin, makuladejenerasyonu,  glokom ve katarakt gibi göz sorunlarını yalayabilmeleri durumu görülebilmektedir. Hastaların rahatsızlıklarından kaynaklı olarak olmayan şeyleri görebilmeleri durumu söz konusudur. Zaman içerisinde doğru olup olmadığı da anlaşılabilecek konumda yer alacaktır.

Epilepsi: Epilepsi nöbetleriyle beraber hastaların türlü türlü halüsinasyonlar görebilmeleri normal bir durum olarak algılanabilmektedir. Görülecek olan sanrıların ise beynin hangi bölgesinin etkilendiğine bağlı olarak değişkenlik gösterebilecek türdedir.

Uyuşturucu ve Alkol Kullanımı: Vücuda alınacak olan amfetamin, kokain ve LSD gibi illegal maddeler ve alkoller zaman içerisinde bağımlılık yapabilecek düzeyde olduğundan dolayı tüketilmemesi gereken materyallerdir. Düzenli olarak kullanılması halinde bağımlılık yapması durumu söz konusu olabilecektir. Maddenin tekrardan alınmaması halinde türlü türlü görsel sanrıların ortaya çıkacağı da söylenebilecektir. Aynı zamanda da çevrenin algılanması konusunda da sıkıntı yaratabilecek boyutu da bulunmaktadır.

Yüksek Ateş: Genelde çocuklarda görülen yüksek ateş durumundan ötürü halüsinasyonlar görülebilmektedir. 38 derece ve üstünde olan ateşli durumlarda sanrıların görülmesi halinde doktorlara yönelmek etkili bir çözüm yolu olarak ifade edilmektedir.

Uykusuzluk: Birkaç gündür düzenli olarak uyumayan kişilerin uykularını alamamalarından kaynaklı olarak algılarında olumsuz bir değişim meydana gelebilmektedir. Uykusuzluktan kaynaklı olarak farklı farklı görselleri görebilme durumu da ortaya çıkabilmektedir.

Diğer sebepler: Aşırı yorgunluk ya da yakın birini kaybetme gibi durumlarla karşı karşıya kalan kişilerin halüsinasyon görmeleri durumu gözlemlenebilmekte olan bir gelişme olarak tabir edilmektedir.

Halüsinasyon Tedavi Yöntemleri

Halüsinasyon gördüğünden dolayı doktora başvurulmasından sonraki zaman zarfında ilk olarak bu sanrıların nedeni araştırılmaktadır. Doktorlar daha önceden hangi tedavilerin görüldüğünü inceleyerek; bununla beraber de fiziksel muayeneyi gerçekleştirecektir. Vücuttaki semptomları tespit edecek olan doktorlarbu konuda gereken testleri de isteyecektir.

Hastalara yapılacak olan en genel test EEG ya da elektroensefalogram olarak bilinen uygulama gerçekleştirilecektir. Böylelikle beyin dalgalarının normal olup olmadığı tespit edilebilecektir. EEG’nin yanı sıra MRI da beyin tümörü durumunun olup olmadığı konusunda bir test olarak ifade edilebilmektedir. Böylelikle sebebi belirlenecek olan bu durumun tedavi aşamasına da başlanacaktır.

Şizofreni ve Alzheimer hastalıklarından kaynaklı olması halinde hastalara ilaç tedavisi düzenli olarak uygulanabilecektir.

Epilepsi rahatsızlığında ise nöbetleri engelleyecek ilaç kullanımı sağlanabilecektir.

Gözile ilgili durumlardan ötürü halüsinasyon durumu ortaya çıkıyorsa; var olan hastalığa bağlı cerrahi müdahale ya da ilaç tedavisi gerçekleştirilecektir.

Tümörlerin meydana gelmesinden ötürü görülen halüsinasyonlardaameliyat ve radyasyon tedavileri önerilmektedir.

Migren durumunda ise halüsinasyon durumlarındaise triptanlar, antikonvülzanlar ve beta-engelleyiciler kullanılmaktadır.

Halüsinasyon gören kişilerin bilişsel davranışlarında bozukluk olabilmesinden ötürü de seanslara dahil edilebilmeleri ve halüsinasyonlar konusunda konuşmalar gerçekleştirilmelidir. Aynı zamanda da korku ve paranoya durumlarının ortaya çıkmasından ötürü de kesinlikle yalnız bırakılmamalıdır. Aynı zamanda da manevi konuda destek olmak adına eşlik etmek de gerekmektedir.

Halüsinasyona Getirilen Açıklamalar

Freuden Yaklaşım: Bu psikolojik yaklaşıma dayalı olarak görülecek olan halüsinasyonlar; istemsizce gelişen arzu ve isteklerin zihin tarafından yansıtılması olarak algılanabilmektedir. Kişilerin hissettikleri ve istediklerine erişememeleri durumuna rağmen herhangi bir biçimde ifade edememelerinden ötürü ortaya çıkan bir durum olarak ifade edilmektedir.

Bilişsel Psikologlar: Halüsinasyonların açıklanması konusunda devreye giren bilişsel psikologlar; bu durumu ifade etmelerinde bilişsel süreçlere ve kişinin öğrenmeyi öğrenmesine dayandırmaktadırlar. Aynı zamanda da başkalarının davranışlarının yanlış yorumlanması olarak da tanımlamaktadırlar.

Biyolojik Psikologlar: Bu grup halüsinasyonlara en kapsamlı açıklamaları yapmaktadır. Halüsinasyonların genel olarak zihinsel hasarlar ve dengesizlikler sonrasında ortaya çıkan rahatsızlıklar olarak tanımlarlar. Aynı zamanda da beynin farklı bölgelerine dayalı farklı halüsinasyonların meydana geldiğini açıklarlar. Farmasotik süreçlerini de belirlenmesinde de etkili olan bu psikologlar; belirli bir sanrının görülmesi konusunda da yetersizdir.

 

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu