Hünnap Nedir? Hünnap Faydaları Nelerdir?

Hünnap, cehrigiller ailesinden Ziziphus cinsinin küçük dikenli ağaç türlerinden biridir. 4000 yıldan fazla bir süredir, geleneksel tıptan yenilen ve kullanılan Hünnap meyvesi, bugün tüm Dünyada popülerdir. Hünnap meyvesi (Ziziphus jujuba), Çin tarihinde, jujube veya kırmızı tarih adlarıyla da bilinir.

Bu bitki, Çin’e özgüdür ve 175 yıldan fazla bir süredir ABD’de yetiştirilmektedir. Boyu 7.6 ila 9 metre yüksekliğe ulaşabilen bu türün, yaprakları üç damarlı, eliptik ila oval bir yapıya sahiptir. Meyve vermeden önce küçük sarı çiçekler açar, ardından küçük erik büyüklüğünde meyveler oluşur. Meyvesinin şekli küçük erik yapısından, yuvarlağa veya armut şekline kadar değişir. Kiraz kadar küçük veya erik kadar büyük olabilir. İnce, yenilebilir bir cilde ve beyazımsı ete sahiptir. Olgunlaştığında meyve koyu kırmızıya döner. Tamamen kırmızıya döndükten sonra meyve kırışmaya ve yumuşamaya başlar, ancak yine de yenilebilir.

Hint ya pamuksu olarak bilinen türleri, pürüzsüz yerine tüylü olması bakımından yaygın hünnaptan farklıdır. Meyveler daha küçüktür ve çok tatlı değildir. Her iki tür de kış sıcaklıklarının 9,4oC’nin altına düşmediği, sıcak ve kuru iklimlerde yetişir. Ağaçlar, birçok zararlıya karşı oldukça dayanıklıdır.  Yabani hünnap (Z.lotus) ve Mesih’in dikenli hünnapı (Ziziphus Spina-Christi) da yaygın olarak yetiştirilmese de, hünnap türlerinden diğerleridir.

Hünnap Nerelerde Yetişir?

Kırmızı meyve veya Çin tarihi meyvesi olarak da bilinen meyvesi, Güney Asya’ya özgüdür, ancak Dünya çapında popüler hale gelmiştir. Anavatanı Çin’den çıktıktan sonra, Güney Asya, Lübnan, kuzey Hindistan, Kuzey Afrika, Suriye gibi birçok kıta ve ülkeye yayılmıştır.

Hünnap’ın yetiştirildiği bölgeler arasında ülkemizde yer almaktadır. Türkiye’de, Marmara, Batı ve Güney Anadolu bölgelerinde yetiştirilmektedir. Çoruh Vadisi Havzası, Manisa’nın Demirci ilçesi, Denizli’nin Çivril ilçesine bağlı Gümüşsu kasabasında, farklı türleri yer almaktadır.

Hünnap Meyvesinde Hangi Vitaminler ve Mineraller Vardır?

Meyvesi, vitamin ve mineraller bakımından zengin, kalori olarak düşük değerlere sahiptir.

100 gramlık bir porsiyon (yaklaşık 3 meyve) şunları içerir:

• Kalori: 79
• Yağ: 0.2 gram
• Protein: 1.2 gram
• Potasyum: 250 miligram
• C Vitamini: 69 miligram (önerilen günlük değerin yaklaşık %77’si)
• Demir: 0.48 miligram

Hünnap Faydaları Nelerdir?

Hünnap meyvesi, uzun yıllardan beri,  alternatif tıpta uykusuzluk ve anksiyete gibi durumların tevasinide kullanılan bir meyvedir.

Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, meyvenin, sinir sistemi, bağışık ve sindiriminiz sistemi için yararlı olduğunu göstermiştir.

Hünnap faydalarını detaylıca inceleyelim.

1.     Antioksidanlar Açısından Zengindir

Hünnap meyvesi, başta flavonoidler olmak üzere polisakkaritler ve triterpenik asitler gibi çeşitli antioksidanlar içerir. Aynı zamanda bir antioksidan görevi gören C vitamini açısından da zengindir.

Antioksidanlar, aşırı serbest radikallerin neden olduğu hasarı önleyebilen ve tersine çevirebilen dolayısıyla, tip 2 diyabet, kalp hastalığı ve bazı kanserler de dâhil olmak üzere birçok kronik hastalığın tedavisinde önemli katkı sağlamaktadır.

Yapılan bir çalışmada, hünnap flavonoidlerinin antioksidan aktivitesinin, karaciğerdeki serbest radikal hasarının neden olduğu stresi ve iltihabı azaltmaya yardımcı olduğu bulundu.

Aslında hünnap meyvesinin faydalarının çoğu, antioksidan içeriğine dayanmaktadır.

2.     Uyku ve Beyin Fonksiyonlarını İyileştirir

Uyku kalitesini ve beyin fonksiyonlarını iyileştirir. Bu yüzden alternatif tıpta yaygın olarak kullanılmaktadır. Yapılan araştırmalar, benzersiz antioksidanların bu etkiyi oluşturduğunu göstermiştir.

Sıçanlar üzerinde yapılan bir çalışma, meyve ve tohum ekstraktlarının, uyku süresini ve kalitesini arttırdığı tespit edilmiştir. Bunun dışında meyvesinin tüketimi, kaygıyı azalttığı için alternatif tıp pratisyenleri tarafından reçete edilmektedir.

Yapılan çalışmalar, hafızayı iyileştirebileceğini ve beyin hücrelerinin sinirleri tahrip eden bileşiklerin neden olduğu hasardan korunmasına yardımcı olabileceğini göstermektedir.

Ayrıca hünnap tohumu özlerin doktorların tavsiye ettiği dozda tüketilmesinin, Alzheimer’ın neden olduğu bunama tedavisine yardımcı olabileceği gözlenmiştir. Bununla birlikte, tohumların kendileri genellikle direkt olarak yenmez.

3.     Bağışıklığı Arttırır, Kanser Hücreleriyle Savaşır

Yapılan çalışmalar, antioksidan özelliklere sahip doğal şekerler olan hünnap polisakkaritlerinin serbest radikalleri savuşturabileceğini, zararlı hücreleri nötralize edebileceğini ve iltihabı azaltabileceğini gösterdi.

Azalan inflamasyon seviyeleri ve serbest radikaller, tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkların önlenmesinde yardımcı olur. Başka bir çalışma, antioksidan özelliklere sahip bir lif türü olan hünnap ligninlerinin, bağışıklık hücrelerinin üretimini teşvik ettiğini ve bu hücrelerin zararlı bileşikleri nötralize etme hızını artırdığını bulundu.

Hünnap özü, zararlı istilacı hücreleri yok edebilen doğal öldürücü hücreler sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Meyvesi, güçlü bir anti kanser özelliğine sahip olmasının yanı sıra C vitamini açısından da zengindir. Yüksek dozda C vitamini enjeksiyonlarının tiroid kanseri hücrelerini öldürdüğü tespit edildi.

Özünün yumurtalık, rahim ağzı, meme, karaciğer, kolon ve cilt kanseri hücreleri dâhil olmak üzere çeşitli kanser hücrelerini öldürdüğü anlaşıldı.

Araştırmacılar, hünnap faydalarının asıl nedeninin meyvedeki antioksidan bileşiklerin bir sonucu olduğuna inanıyor.

4.     Sindirimi İyileştirebilir

Hünnap faydalarından biri de yüksek lif içeriği sayesinde, sindirimi iyileştirmeye yardımcı olmasıdır. Meyvedeki karbonhidratların yaklaşık %50’si, faydalı sindirim etkileriyle bilinen liflerden meydana gelir.

Dışkımızı yumuşatarak, yiyeceklerin sindirim sisteminizdeki hareketini hızlandırır ve kabızlığı azaltır. Ayrıca hünnap özleri, midenizin ve bağırsaklarınızın astarını güçlendirmeye yardımcı olur. Böylece, ülser, yaralanma ve bağırsakta bulunabilecek zararlı bakterilerden kaynaklanan hasar riskini azaltır.

Son olarak, hünnaptaki lif, yararlı bağırsak bakteriler için besin görevi görerek, onların büyümesine ve zararlı bakterileri geçmesine yardımcı olur.

Hünnap Nasıl Tüketilir?

Meyveleri küçük ve tatlıdır. Kurutulmuş doğrudan yenebilir, ancak genellikçe çorba ve çay olarak pişirilir. Çiğnenebilir bir dokuya ve hurmalara benzer bir tada sahip olan meyveleri, kurutulmuş bir şekilde, kek ve diğer tatlılarda, kuru üzüm veya hurma meyveleri yerine kullanılabilirler.

Kurutulmuş hünnap, özellikle Asya’da, tatlılarda kullanılmak veya şeker gibi kendi başlarına tüketilmek üzere yaygın olarak satılmaktadır. Kurutulmuş meyvelerin kalorileri taze olanlardan daha yüksektir. Hünnap, konsantre bir şeker kaynağıdırlar, bu yüzden eğer diyet yapıyorsanız, sınırlı sayıda tüketmenizi tavsiye ederiz.

Asya’nın bazı bölgelerinde, sirkesi, meyve suyu ve marmelatı oldukça yaygındır.  Meyvesi, kavrulabilir, tütsülenebilir, liköre batırılabilir, şekerlenebilir, meyve suyu olarak sıkılabilir ve reçel olarak sürülebilir hale getirilebilir.