İslamiyet Öncesi Türk Tarihi
Türklerin islamiyetle tanışmaları, 9. Yüzyılın başlarına dayanıyor. Bu tarihten sonraki döneme ait verilerin daha fazla olması, bu döneme ait araştırmaların başka kültürlerin araştırmalarıyla birleşmesi gibi etkenler nedeniyle, daha fazla yazılı kaynağa ve bilgiye ulaştığımız bir dönemdir.
9.Yüzyıl öncesi Türk tarihi ise yazılı olarak Türk adının siyasi olarak ilk defa kullanıldığı Göktürk Devleti dönemine yani 6. Yüzyıla kadar uzanıyor. Göktürk Devleti dönemi, aynı zamanda Türklerin yazıyı ilk defa kullandıkları dönem olarak biliniyor. Bununla birlikte 6. Yüzyıl öncesinde ki Türk Tarihine ait araştırmaların kısırlığı, keşfedilen yeni bilgilerin ortaya çıkması, Türklerin yazının icadına uzanan bir geçmişe sahip olabileceği savını ortaya atabilecek denli güçlüdür.
Belgelere dayalı bir Türk Tarihi incelemesi yapmak ancak 1300 yıl öncesine kadar ulaşmamızı sağlıyor. Kadim bir ırk olan Türklerin bu tarihten öncesine ait yapılacak incelemeleri, Dünya tarihi incelemesi yapılmasını gerektiriyor. Tarihin başladığı ilk dönemlere kadar uzanan bu köklü tarih, aynı zamanda İnsanlık Tarihine yön vermesi nedeniyle kronolojik olarak evrelere ayrılması halinde, anlaşılması daha kolay bir hale gelir.
Kronolojik Türk Tarihi
Milattan Önce 100.000 ile 2.000 yılları arasını kapsayan bu dönemde yaşayan Türkler, Tarih biliminde Ön Türkler adıyla anılır. Bu döneme ait araştırmalar oldukça az olmakla birlikte, son Yüzyılda yoğunlaşmıştır.
Milattan önce 2. Yüzyıl ile Milattan Sonra 6. Yüzyıl arası dönem Hun Tarihi olarak incelenir. Yazılı belgelerin ve tarihin hala az olduğu bir dönemdir.
Milattan Sonra 6. Yüzyıl ile 9. Yüzyıl arasında ki dönem İslamiyet Öncesi Türk Tarihi olarak, belgelere dayalı tarih verileridir. Göktürklerin, güçlü bir devlet yapısıyla, Orta Asya’ da var oldukları dönemdir.
Ön Türkler Dönemi
M.Ö. 100.000 – M.Ö. 2.000
Yapılan araştırmaların son sonuçlarına göre, tarihin başladığı ilk dönemlerde Türklerin medeniyet kurduğu, yazıyı keşfettiği gibi bilgiler ortaya atılmıştır. Bu bilgiler çeşitli kanıtlarla destekleninceye kadar bir söylence ve temenni olmakla birlikte, sunulan kanıtların giderek artması bu savın ciddiyetini de giderek arttırmaktadır.
Bu döneme, ait doğrudan Türk Tarihi araştırmalarının olmaması ya da çok yetersiz kalması, bilgilerin de yetersiz olması sonucunu oluşturuyor. Bununla birlikte, başka nedenlerle yapılan araştırmaların sonuçları, bilinen insanlık tarihinin değişmesine neden olabilecek kanıtların ortaya çıkmasına sebep oluyor. Bu durum pek çok açıdan rahatsız edici görülüyor olsa da, insanlık tarihini oluşturan birçok dayanak noktası verinin yanlışlığını ortaya koyduğu kaçınılmaz hale geliyor. Yapılan araştırmaların artmasıyla birlikte, sürekli olarak yeni bilgiler ortaya çıkmaya devam ediyor.
Hun Tarihi
M.Ö. 2. Yüzyıl – M.S. 6. Yüzyıl
Milattan önce 2000’ li yıllarda Türkler, Mezopotamya’ dan bugünde anavatan olarak bildiğimiz Aral Gölü çevresine, Orta Asya’ ya göç ederler. Bu bölgede yoğun bir popülasyon oluşturmaya başlayan Türkler, Dünya tarihinde Hunlar olarak etkin bir şekilde imza atıyorlar. Bu tarihten sonra kurulan Büyük Hun İmparatorluğu’ nun, Çin başta olmak üzere pek çok kültürle etkileşimi ve etkileri nedeniyle, yazılı detaylara ulaşılabilen bir dönemdir. Bu sayede Türk Tarihinin 2500 yıl öncesine kadar belgeli şekilde ulaşılmasına yardımcı olur.
Göktürkler Dönemi
M.Ö. 6. Yüzyıl – M.Ö. 9. Yüzyıl
Türk yazıtlarının ortaya çıktığı, aynı zamanda Orta ve iç Asya’ da, doğunun ve dolayısıyla dünyanın en güçlü devletlerinin kurulduğu ve yıkıldığı bir dönemdir. Türklerin islamiyetle tanıştığı 9. Yüzyılın ortalarına kadar sürmüştür.