Kloroplast Nedir?

Kloroplast, hücre içerisinde yer alan ve fotosentezin gerçekleşmesini sağlayan önemli bir organeldir. Kloroplast; bitkilerde, yapraklarda, genç gövde ve fotosentetik dokularda bulunur.

Bitkilerin yeşil kısmında bulunan kloroplast, bitkide besin ve oksijen üretilmesini sağlar. Kloroplast, klorofillerden oluşur. Bitkilerin yeşil renkli olmasının sebebi de kloroplastın yapısında bulunan klorofillerdir. Güneş enerjisini moleküler bağlar halinde saklayabilen kloroplast, bir senede 200 milyar ton organik madde üretir.

Kloroplastlar, bitkilerin fotosentezinde çok önemli bir rol oynayan yaygın bir fotoreseptördür. Burada, güneş ışığı enerjisini emen, bu enerjiyi ATP ve NADPH moleküllerine dönüştüren ve depolayan klorofil içerir.

Kısaca söylemek gerekirse, kloroplastlar, emilen güneş enerjisini tüm biyolojik dünyaya tedarik etmek için kimyasal enerjiye dönüştüren fotosentez işlevini yerine getirir.

Kloroplastın Yapısı

Kloroplast, çift katmanlı zarla çevrilidir. İç katman fotosentez pigmentleri olan enzimleriyle klorofil içeren yassı keseciklerden oluşur. Kloroplast, DNA içerir; bağımsız işlevi vardır ve kendi kendine çoğalabilen bir yapıya sahiptir.

Kloroplastın yapısında fotosentezin gerçekleştirilmesi için; tillakoidler, iç zar, dış zar, stromalar, enzimler, ribozom ve DNA yapısı bulunur. Bu yapıların hepsi, hep yapı olarak hem de işlev olarak birbirine bağlıdır. Her bir yapının fotosentezin gerçekleşmesinde son derece önemli görevleri vardır.

Örneğin; kloroplast dış zarı, madde giriş çıkışlarını kontrol ederken, iç zar ise fotosentezi gerçekleştirmek üzere hazırlanmış tillakoid yapılarını içerir. Tillakoidlerin içerisinde; pigment ( klorofil ) molekülleri ve fotosentez için geçerli bazı enzimler bulunur. Tillakoidin içerisinde bulunan “ grana ” adı verilen yapılar kümeler meydana getirerek, güneş ışığının en fazla miktarda emilmesinde yardımcı olur. Bu sayede bitki daha fazla ışık alır ve daha fazla fotosentez yapabilir.

Pigment ve Kloroplast Renkleri

Bitkiye yeşil rengi veren yapının klorofil olduğundan bahsetmiştik. Bazı bitkilerde ise yeşil rengin dışında, renk çeşitliğini sağlayan diğer pigment dağılımları da vardır. Kloroplast içerisinde yer alan tilakoidler membranları içerisine dağılmış durumda olan; fotosentetik pigmentler, ışıktan aldığı enerjiyi kendisi için kullanılabilir kaynaklara dönüştürür. Güneşten gelen ışıklar, her dalga boyundan renkler içerdiği için, pingmentlerin renk dağılımı da geniş bir skalaya sahiptir.

Klorofiller (Chlorophylls)

Klorofil a; tüm kloroplastlarda bulunan Klorofil a türü, atalar siyanobakterilerde olduğu gibi bitkiye mavimsi yeşil bir renk katar.

Klorofil b; çoğunlukla yeşil algler ve bitkilerin kloroplastlarında bulunur. Zeytin yeşili bir renk katar. Klorofil a ve klorofil b birlikte bulunduğunda, bitkilerde görmeye alışık olduğumuz yeşil renkli bir görünüm oluştururlar.

Klorofil c; kırmızı alg kökenlidir. İkincil endosimbiyotik kloroplastlarda bulunan klorofil c, kırmızı alglerin kendi kloroplastlarında bulunmaz. Klorofil c, bazı yeşil alg ve siyanobakterilde bulunur.

Klorofil d ve klorofil f pigmentleri, sadece bazı siyanobakterilerde türlerinde bulunur.

Kloroplastın Görevi

• Kloroplast, bitki hücresinde fotosentezin gerçekleştirilmesini sağlar.
• Bitkiye yeşil renkli görünüm kazanmasını sağlayan organeldir.
• Güneş ışığı enerjisinin soğurulmasını ve emilmesini sağlar.
• Hücre içerisine madde giriş ve çıkışlarını kontrol eder.
• Işık enerjisinin emilimiyle; CO2 alınımı CO2’den karbonhidrat oluşumu ve O2 oluşumu olaylarının gerçekleşmesinde görevlidir.
• Besin üretimini sağlar.

Kloroplast Özellikleri Nelerdir?

• Kloroplast, sitoplazmada yer alır.
• Çift zara sahiptir.
• Bitkiler için hayati önem arz eder. Fotosentez olayı, kloroplastta gerçekleşir.
• Kendine özgü DNA yapısı sayesinde, kloroplast kolay bir şekilde kendini eşleyebilir.
• Sahip olduğu klorofiller sayesinde bitkinin yeşil renk almasını sağlar.
• Bazı protistalarda ve bitkilerde kloroplast organeli
• Kloroplast işlevini zamanla kaybettiği durumda kromoplasta dönüşür.

Hücre içerisinde bölünme yapar ve sayısını çoğaltabilir.