Marshall Planı Ve Sonuçları Nedir?

Marshall Planı, dönemin ABD Dışişleri Bakanı olan George Marshall tarafından 5 Haziran 1947 yılında Harvard Üniversitesinde yapılan bir konuşmada ortaya çıktı ve Marshall planının amacı İkinci Dünya Savaşından çıkan ülkelerin ekonomilerini tekrar kalkındırmayı planlayan ekonomik yardım planıdır. 1947’de Dışişleri Bakanı George Marshall tarafından tanıtıldı ve resmi adı Avrupa Kurtarma Planı olmasına rağmen kısa süre sonra Marshall Planı olarak anıldı.

1947 yılında önerilen bu paket 1948 v 1951 yılları arasında yürürlüğe konulmuş ve Marshall Planının sonucunda 16 ülke faydalanmıştır.

Marshall Planının Amacı Nedir?

1. Dünya Savaşından sonra Avrupa’daki ülkeler kötü bir haldeydi. Büyük Buhranın vermiş olduğu ekonomik sıkıntılar ve Adolf Hitler’in süper güç olma isteği Almayanın Avrupa’yı işgal etmesiyle sonuçlanmış ve II. Dünya Savaşını başlatmıştır.
2. Dünya Savaşı sona erdiğinde Avrupa ülkeleri, ağır asker kaybı ve ekonomik kayıplarla karşı karşıya kalmıştı. Avrupa ülkeleri bozulan ekonomilerinden dolayı, güçlü gözüken Sovyetler Birliği profilinden dolayı komünizme eğilimli bir duruş sergiliyorlardı. Bunu fırsat bilen Sovyetler Birliği ise Avrupa’daki komünizm propagandalarını arttırmıştır.

Bunu gören ABD, Marshall Planını devreye alarak, Avrupa ülkelerinin Sovyetler Birliği etkisine girmesini engellemek istemiştir. Marshall Planı kapsamında ABD, 1945 Haziranı ile 1946 yıllarının sonuna tekabül eden tarih aralığın içerisinde 16 ülkeye 15 milyar dolarlık bir yardım yaptı. Yapılan bu yardım, ağır kayıpları olan Avrupa ülkeleri tarafından, ithalat ihtiyaçların azaltılmasında ve bütçe açıklarının kapatılmasında kullanılmıştır, kalkınma adına bir yatırım yapılamamıştır.

Avrupa’da git gide yayılan Komünizm ideolojisini acilen durdurma ihtiyacı hisseden ABD Dışişleri Bakanı George Marshall, 5 Haziran 1947 yılında Harvard Üniversitesinde, Marshall Planını şu şekilde duyurdu:

“ Avrupa ülkeleri her şeyden önce kendi aralarında bir ekonomik işbirliğine sağlayarak, birbirlerinin eksikliklerini kendileri tamamlamaları yönünde fikir beyan eden Marshall, bu işbirliği sonunda bir açık ortaya çıkarsa ABD’nin devreye girerek, bu açığın kapatılması için yardım edeceğini söyledi. Tüm bunları başlatmak için de Avrupa ülkeleri öncelikle bir işbirliği programı yapmalılardı. “

Marshall Planı, 27 Haziran 1947 yılında Paris Konferansında düzenlenen konferansı, SSCB sabote etti. Bunun üzerine görüşmeler 2 Temmuz tarihinde gerçekleşmiştir. Gerçekleşen görüşmelere; Sovyetler Birliği, Çekoslavakya, Polonya ve Finlandiya dışındaki Avrupa ülkelerinin dışişleri bakanlarının katılmıştır. Düzenlenen Paris Konferansı‘nda, Avrupalı ülkeler tarafından kabul edilen Marshall Planı 11 Eylül 1947’de ABD kongresinde onaylanarak, uygulamaya konulmuştur.

Marshall Planının Sonuçları Nelerdir?

Türkiye’nin de içerisinde bulunduğu 16 Avrupa ülkesi Marshall yardımından planlı bir biçimde almak için 16 Nisan 1948 yılında Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütünü ( OECD ) kurdular. ABD’ye her devletin ihtiyaçları rapor edilmiştir.

Marshall Yardımı, Avrupa Kalkınma Projesi adıyla yapılmıştır. Avrupa’da bu yardımlar ile 3-4 yıl gibi kısa bir sürede tarım ve sanayi alanında büyük gelişmeler yaşandı. Aynı zamanda Marshall Planı, bugünkü Avrupa Birliği (AB) oluşturulması sürecinde de etkili olmuştur.

Marshall Planı her ülkeyi farklı şekilde etkiledi. Büyük Britanya, yardımın yaklaşık dörtte birini alan ülke oldu. Bu parayla Londra, kısa vadede yaptığı borçları ödeyebildi. Fransa, aldığı fonları teknolojik geri kalmışlığının üstesinden gelmek için endüstriyel ekipmanın satın alınmasına adadı.

Bu fonlar sayesinde (1948 ile 1951 arasında 12 milyar dolardan fazla), Avrupa’nın yeniden inşası çok kısa sürede tamamlandı. İspanya, 500’ü bağış olmak üzere 800 milyon dolarlık ekonomik yardım aldı.