Nikolay Gogol Kimdir? Eserleri Nelerdir?

Nikolay Gogol, 19. yüzyıl Rus edebiyatının en önemli isimlerinden biridir. 1 Nisan 1809 tarihinde Ukrayna’nın oltava Oblastı’na bağlı Myrhorod Raion’daki Veliki Soroçintsi köyünde doğmuştur. Gogol, Rus ve Ukrayna edebiyatının birleşim noktasında duran, mizah ve trajediyi ustaca harmanlayan bir yazardır. Hem kısa öyküleri hem de romanlarıyla Rus edebiyatının temel taşlarından biri haline gelmiştir.

Tam adı Nikolay Vasilyeviç Gogol olan Ukrayna asıllı Rus yazar, orta hâlli toprak sahibi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Vasili Gogol-Yanovsky Rusça ve Ukraynaca bir dizi tiyatro eserinin yazarıydı. Bu durum, Gogol’un edebi yeteneklerinin gelişmesine katkı sağladı. Gogol, çocukluk yıllarını Ukrayna kırsalında geçirdi ve bu dönem, eserlerine sıkça yansıyan derin halk kültürü ve geleneklerine olan ilgisini besledi. Eğitim hayatına Poltava’daki bir okulda başlayan Gogol, daha sonra Nizhyn’deki Gymnasium of Higher Sciences okulunda eğitimine devam etti. Öğrencilik yıllarında, tiyatro ve edebiyatla ilgilenmeye başladı. Nikolay Gogol, gençlik yıllarında Ukrayna kültürü ve tarihine büyük ilgi duydu, bu da daha sonra yazdığı eserlerde belirgin bir şekilde ortaya çıktı.

Nikolay Gogol, 1828 yılında Saint Petersburg’a taşınarak devlet memurluğu yapmaya başladı. Ancak, edebiyata olan tutkusu ağır bastı ve kısa süre sonra memuriyetinden istifa etti. 1831 yılı, Nikolay Gogol’un hayatı için önemli bir dönüm yılıydı. Gogol bu yılda, büyük Rus şair Aleksandr Puşkin ile tanıştı. Bu dostluk, Gogol’un edebi kariyerinde önemli bir rol oynadı. Puşkin’in teşvikiyle, Gogol 1831-1832 yılları arasında “Dikanka Yakınlarında Bir Çiftlikte Akşam Toplantıları” adlı öykü derlemesini yayımladı. Bu eser, Ukrayna halk kültürü ve folkloruna dayanan hikayeleri içeriyordu ve Gogol’un edebiyat dünyasında büyük bir ün kazanmasını sağladı.

Bu başarıdan sonra Gogol, 1835 yılında “Mirgorod” ve “Arabeski” adlı iki önemli eser daha yayımladı. “Mirgorod”, Gogol’un Ukrayna’ya dair anılarını ve izlenimlerini içerirken, “Arabeski” daha çok kentsel yaşamı ve Rus toplumunu konu alan öykülerden oluşuyordu.

Nikolay Gogol Eserleri

Nikolay Gogol, çeşitli türlerde eserler vermiştir. Eserleri arasında mizah, hiciv, toplumsal eleştiri ve dramatik unsurlar öne çıkar. Nikolay Gogol eserleri arasında şunlar yer almaktadır.

1. Ölü Canlar: Gogol’un başyapıtı olarak kabul edilir. Roman, 19. yüzyıl Rus toplumunun yolsuzluk ve çürümüşlüğünü eleştirir. Başkahraman Chichikov’un ölü köylülerin “canlarını” toprak sahiplerinden satın alarak zengin olma planını konu alır.
2. Dikanka Yakınlarında Bir Çiftlikte Akşam Toplantıları (1831-1832): Ukrayna köy yaşamını ve halk kültürünü yansıtan bu hikaye koleksiyonu, Gogol’a büyük bir ün kazandırmıştır. İçerisinde “Mayıs Gecesi” ve “Solak” gibi öyküler bulunur.
3. Mirgorod (1835): Bu koleksiyon, Gogol’un Ukrayna’ya dair anılarını ve izlenimlerini içerir. “Taras Bulba” ve “Viy” gibi öyküler bu eserde yer alır.
4. Arabeski (1835): Kentsel yaşamı ve Rus toplumunu konu alan hikayelerden oluşur. “Nevski Bulvarı”, “Portre” gibi öyküler bu eserde bulunur.
5. Petersburg Hikayeleri (1835-1842): Gogol’un Saint Petersburg’da geçen hikayelerini içerir. Bu hikayeler arasında en ünlüsü “Palto” olup, Rus edebiyatında büyük etki yaratmıştır. Diğer öyküler arasında “Burun” ve “Nevski Bulvarı” bulunur.
6. Müfettiş (1836): Gogol’un en tanınmış tiyatro oyunlarından biridir. Oyunda, bir kasabaya yanlışlıkla gelen bir müfettişin, kasaba halkı tarafından önemli biri sanılması ve ardından gelişen olaylar anlatılır. Bu eser, Rus bürokrasisini ve yolsuzluğu eleştiren bir hiciv olarak kabul edilir.
7. Evlenme (1842): Gogol’un bir diğer tiyatro oyunudur. Bu komedi, bir evlilik arifesinde olan bir adamın ve bu süreçte yaşadığı karmaşaları konu alır.
8. Bir Delinin Hatıra Defteri (1835): Bir adamın, akıl sağlığını yitirdiği süreçte yazdığı günlüklerden oluşan bu tek kişilik oyun, Gogol’un insan psikolojisine dair derin gözlemlerini içerir.
9. Taras Bulba (1835/1842): Bu kısa roman, Ukraynalı bir Kazak lideri olan Taras Bulba’nın ve iki oğlunun maceralarını anlatır. Eser, Ukrayna tarihine ve kültürüne derin bir saygı duruşu niteliğindedir.
10. Portre (1835): Gogol’un psikolojik ve fantastik unsurları harmanladığı bu uzun hikaye, gizemli bir portrenin bir ressamın hayatını nasıl etkilediğini konu alır.

Nikolay Gogol’un eserleri, Rus edebiyatının en önemli örnekleri arasında yer alır ve pek çok farklı türde kaleme alınmışlardır. Mizah, toplumsal eleştiri ve derin psikolojik gözlemler, onun çalışmalarının temelini oluşturur. Bu eserler, Rusya’nın toplumsal yapısını ve insan doğasını anlamaya yönelik derin içgörüler sunar.

Nikolay Gogol Ölümü

Nikolay Gogol, 1840’ların sonlarına doğru derin bir manevi krize girdi. Bu kriz, onun yazarlık kariyerini ve yaşamını derinden etkiledi. 1845 yılında, “Ölü Canlar”ın ikinci cildini tamamlayamadan, el yazmalarını yakarak imha etti. Bu eylem, Gogol’un iç dünyasındaki çatışmaları ve Rus toplumuna olan hayal kırıklığını yansıtır. Gogol, hayatının son dönemlerinde dini inançlarına daha fazla yöneldi ve mistik bir yaşam tarzı benimsedi.

1852 yılında, Moskova’da ağır bir depresyon ve hastalık dönemi geçirdi. Bu süreçte fiziksel sağlığı hızla kötüleşti ve 4 Mart 1852’de, henüz 42 yaşındayken hayatını kaybetti. Nikolay Gogol’un ölümü, Rus edebiyatı için büyük bir kayıp olarak değerlendirildi. Gogol, Moskova’daki Novodeviçi Mezarlığına defnedildi.