Optik Teleskop Nedir?
Teleskop, bir bilim adamının icadından çok cam ustaları tarafından yapılan bir keşiftir. ve ışığın kırılma ve yansımasının özellikleri eski çağlardan beri biliniyordu.
Optik teleskoplar, esas olarak elektromanyetik spektrumun görünür kısmında çok miktarda ışığı kırarak veya yansıtarak, göz merceği sayesinde ışığı toplayan ve odaklayan bir teleskop çeşididir.
Teleskopların kullanım amacı; bakılan nesnenin görünümünü, büyütülmüş bir halde oluşturmak, fotoğrafını çekme ya da elektronik görüntü sensörleri üzerinden veri toplamaktır.
Optik teleskoplar 1608’deki ortaya çıkışından bu yana, uzaktaki nesneleri incelemeyi çok kolay bir hale getirmiştir.
Dünyanın en büyük optik teleskobu olan Gran Telescopio Canarias ( GTC ), 10,4 metre çapında bir aynaya sahip. İspanya’nın Kanarya Adaları’ndaki La Palma’da 2,326 metre Roque de los Muchachos Gözlemevi’nde yer almaktadır.
Optik Teleskop Türleri
Her biri ışığı toplamak amacıyla tasarlanmış olsa sistemleri dolayısıyla her birinin kendine özgü avantajları ve dezavantajları olan 3 tip optik teleskop türü vardır. Optik teleskop türleri şunlardır:
Aynalı Teleskop
Aynalı teleskop, düz bombeli bir ayna bulunduran bu teleskop türü en yaygın optik teleskop türlerinden biridir. Işığı teleskop gövdesi içinde yansıtarak görüntü sağlar. 17.yüzyılda kromatik sapmadan yakınan mercekli teleskopa alternatif olarak üretilmiştir.
Mercek yapımındansa, ayna yapmak daha kolay ve ucuz maliyetlidir. Uzak nesneleri yüksek görüntü kalitesinde gözlemlemek için mükemmel araçtır. Kompakt ve hafif olması, aynalı teleskopun diğer avantajlarında yer alıyorken; bakım gerektirmesi ve açık tüpün toz toplaması gibi durumlarda ise aynalı teleskobun dezavantajlarıdır.
Mercekli Teleskop
Mercekli teleskop, icat edilen ilk teleskoplu türüdür. Günümüzde hala kullanılmaya devam edilse bile eskisi kadar tercih edilmediğini söyleyebiliriz. Bir dış bükey objektif merceği, bir de iç bükey göz merceğiyle görüntü sağlar.
Sağlam olması ve bakım gerektirmemesi mercekli teleskopun avantajları arasındayken; lens sarkması, kromatik sapma gibi çok sayıda teknik sorununa bir de dev merceklerin yapım zorluğu ve yüksek maliyetli olması da mercekli teleskopun dezavantajlarındandır. Ayrıca Dünya’daki cisimler rahatlıkla gözlemlenebilirken, uzakta yer alan cisimlerin gözlenmesinde sağladığı görüntü konusunda o kadar iyi değillerdir.
Katadioptrik Teleskop
Katadioptrik teleskop, optik teleskop türleri arasında en gelişmişidir. Bir dizi ayna ve merceğin yanışı sıra doğruluğu sağlamak ve küresel sapma, koma ve astigmatizm gibi optik kusurlarını da gideren birtakım düzelticileri içerir.
Kompakt ve taşınabilir olmasının yanı sıra dayanaklı olması, bakım gerektirmemesi, aynı açıklığa sahip mercekli teleskoplardan daha ucuz olmaları ve daha çok aksesuara sahip olmaları katadioptrik teleskopun avantajlarındandır.
Birçok avantajının yanında katadioptrik teleskopların dezavantajları da vardır. Pahalı olmalarının yanı sıra ikinci aynalardan dolayı ışık kaybına uğramaları dezavantajları arasındadır.
