Sembolizm Nedir? Özellikleri ve Sanatçıları

0 509 2 dakika okuma süresi

Sembolizm, 19.yüzyılın ikinci yarısında Fransa’da ortaya çıkan sanatsal ve edebi bir harekettir. İlk başta edebiyatta ortaya çıkar, ancak kısa sürede resim veya tiyatro gibi diğer sanatlara da yayılmıştır. Sembolizmin diğer adı simgeciliktir. Fransa’da ortaya çıkan sembolizm; farklı anlamlara gelen ya da farklı öğeleri temsil eden sembollerin kullanılmasın akımıdır. Jean Moréas, 19. yüzyılın sonunda yeni edebi kanaatleri belirtmek için “sembolizm” terimini kullanan ilk yazardır.

Sembolizmin amacı daha çok ideali algılanabilir bir biçimde giydirmektir. Dolayısıyla, bu sanatta, doğanın resimleri, insanların eylemleri, tüm somut fenomenler kendilerini gösteremezler: bunlar, ezoterik yakınlıklarını ilkel fikirlerle temsil etmeye yönelik duyusal görünüşlerdir.

Sembolizm Tarihçesi

Sembolizm nedir? Sorusunun yanıtı olarak genel anlamda sembolizm akımını tanımış olduk. Sembolizm sanat akımıdır. Özellikle resim, müzik, edebiyat dallarında rastlanan sembolizm, net bir şekilde realizmi reddetmektedir.

Fransız edebiyatı; realizm ve natüralizmin etkisiyle aşırı gerçekçi bir otama bürünmüştür. Bilimsel ilerlemeler, makineler ve yeni buluşlar gibi gerçekçi Dünya’ya bir de edebiyattaki gerçeklikler eklenenince, insanoğlu bunalımın eşiğine gelmiştir. Çünkü insanların duygularını önemseye bir düşünce veya akım bulunmuyordu. Özellikle genç kuşağın, bu bunaltıcı ortamı değiştirmek için çabaları vardı. Siyasal ve toplumsal anlamda gereklilikler öne süren genç kuşak, aynı tartışmaları sanat için de ortaya atmaya başladı.

Bu tartışmalar sonucu, sanatta hem gerçeği hem de gerçeğin ötesine geçme isteğine cevap veren sembolizm (simgecilik) akımı doğar. 19.yüzyılda Fransa’da ortaya çıkan bu sembolizm, insan duygularını önemsemeyen parnasyenlerin aksine, duygulara ve duygusallığa önem vermiştir.

Sembolizm Özellikleri

Yüzyılın son çeyreğinde başlamıştır.
Ağır ve anlaşılması zor bir dile sahiptir.
Nesneler değiştirilerek anlatılır.
Kendilerinden önce yazılan tüm şiirlere karşı çıkan sembolizm sanatçıları, duygusallığa önem vererek, şiire; duygu, his, hayal gibi kavramlar kazandırmışlardır.
Sadece mecazi anlatım değil aynı zamanda sembollerin kullanımıyla da bir anlatım türü içerir.
Sembolizm sanat akımı birçok sanat dalında görülse de; şiirde bu akıma yoğunluk verilmiştir. Sembolizm akımıyla yazılan, şiirlerde duygu ve hisler çok önemlidir.
Şiirde duyguların ve hislerin aynası olan müziğe de önem verilmiştir.
Dış dünyayı olduğu gibi değil, farklılaştırıp, hislere dayalı bir şekilde sembolizm akımıyla ulaştırılmasının doğru olduğu önemsendi.

Sembolizm Sanatçıları

Sembolizm sanatçıları ve savunucuları, somut nesneleri ile dış dünya arasında yer alan bağı güçlendirip sağlamlaştırmışlardır.

Sembolizm akımının ilkelerini ve kuramını Stephen Mallarme hazırlarken, bildirgeyi ise Jean Moreas ortaya çıkarmıştır. Sembolizm akımının öncüsü Charles Boudelaire olarak kabul edilir, çünkü Boudelaire sembolizm akımı ortaya çıkmadan çok önce ürünler hazırlamıştır.

Sembolizm akımını benimseyip, bu yönde eserler veren sembolizm sanatçıları şunlardır:

Charles Baudelaire ( Akım öncüsü – şiir )
Paul Valery
Stéphane Mallarmé ( şiir )
Paul Verlaine ( şiir )
Arthur Rimbaud ( şiir )
Maunce Maeterlinck ( tiyatro )

Sembolizm akımından etkilenerek, eserler veren sembolizm sanatçıları arasında Türk şairlerde vardır. Sembolizm akımının ilk uygulayıcı Türk şairi Cenap Şahabettin ‘dir. Sembolizm akımının en başarılı örneklerini Ahmet Haşim vermiştir.

Sembolizm akımının eserleri arasında ise;