Terliksi Hayvan Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Terliksi hayvan, mikroskobik bir organizma olan silli protozoaların en çok bilinen örneklerinden biridir. Paramesyum adıyla bilinen bu tek hücreli canlılar adını terliğe benzer yapılarından alırlar. Boyları, türlerine bağlı olarak 30 veya 500 mikrometre arasında değişkenlik gösterir. Mikroskop yardımıyla görülebilen bu canlıların büyük olanlarına “makro nukleus” küçük olanlarına ise “mikro nükleus” ismi verilir.

Terliksi hayvan, büyük çekirdeğini kaybettiğinde yaşamını da yitirir. Bu canlıların mikron büyüklüğünde ebatlara sahip olmaları mikroskop ile görülebilecekleri anlamına gelir. Bu yüzden terliksi hayvan hakkında bilgiler elde edilmesi için laboratuvar ortamlarında veya özel alanlarda birçok inceleme yapılmıştır. Terliksi hayvanların özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak isteyenlerin en çok merak ettiği sorulardan biri de bu canlıların üreme şekilleridir. Terliksi hayvanlar, eşeysiz üreme yoluyla çoğalırlar. Buna biyolojide bölünerek üreme de denilmektedir. Eşeysiz üreme, bir organizmanın üreme hücresi (genellikle bir hücre veya vücut parçası) oluşturmadan yeni bireylerin üretildiği bir üreme yöntemidir. Bu üreme şeklinde genetik materyal (DNA) tek bir ebeveynden gelir ve çoğalan bireyler ana organizmanın genetik kopyalarıdır. Eşeysiz üreme, özellikle basit organizmalar arasında yaygındır ve hızlı bir üreme yoludur. Özetle terlikli hayvanlar, canlı yaşamının en önemli yapı taşlarından biridir. Günümüzde hala incelenen ve araştırılan tek hücreli canlılar arasında yer almaktadır.

Terliksi hayvanların basit silleri vücutlarını kaplar. Göze çarpmayacak şekilde birleşik ağızsal siller de içeren derin bir ağızsal boşlukları vardır. Terliksi hayvanlar osmoregülasyon işlemini, etraftan ozmos basınçla emilmiş olan suyu aktif olarak dışarı çıkaran bir çift kontraktil koful sayesinde gerçekleştirirler. Terliksi hayvanların yaşam ortamları, temiz su ve kir tabakalarıdır. Asidik ortamları seven bu canlılar, yeterli besin maddesi bulamadıklarında konjugasyona başvurabilirler. Terliksi hayvanların incelemeleri neticesinde türlere göre ayrımlar yapılmıştır. Ancak hala türlere göre ayrımlarında bazı değişiklikler yapılmaktadır.

Terliksi Hayvanların Özellikleri

Mikroskobik bir organizma terliksi hayvanlar, tek hücreli canlı türüdür. Genellikle tatlı sucul ortamlarda bulunurlar. Terliksi hayvanların özellikleri şunlardır:

• Terliksi hayvanlar, bir hücreden oluşur. Ancak bu tek hücre, birçok organeller ve işlevselliği olan bir organizma gibi davranabilir.
• Silia adı verilen ince kamçılara sahiptir. Bu kamçılar, su içinde ritmik olarak dalgalanarak organizmanın ilerlemesini sağlar. Bu nedenle terliksi hayvanların kendine özgü bir hareket yeteneği vardır.
• Bakteriler, algler ve diğer küçük organizmalar gibi mikroskobik organizmaları yakalar ve besin olarak kullanır. Silialarını kullanarak suyun içindeki organizmaları yakalar ve onları besin veziküllerine alır.
• İçeri aldıkları besinleri, hücre içindeki bir yapı olan gıda vezikülleri içinde sindirir. Sindirilmiş besinler daha sonra hücre içinde dağıtılır.
• Oksijeni su ortamından çeker. Hücre içindeki organellerle oksijeni kullanarak enerji üretir.
• Eşeysiz bölünme yoluyla çoğalır.
• Kontraktil Vakuol, sayesinde fazla su dışarı atılır. Terliksi hayvan türlerinin tatlı suda yaşadığı düşünüldüğünde, bu organ onların osmoregülasyonunu (su dengesi) düzenlemelerine yardımcı olur.

Terliksi hayvanların özellikle biyoloji laboratuvarlarında mikroorganizma örnekleri olarak kullanılması yaygındır. Bu organizma, tek hücreli canlıların yapı ve işlevlerinin incelenmesi için önemli bir model organizma olarak kabul edilir. Ayrıca özelleşmiş yapıları ve işlevleri, bilim insanlarına hücresel biyolojinin temel prensiplerini anlamaları için fayda sağlar.