Transgresyon Nedir? Neden Olur?
Transgresyon, deniz seviyesinin yükselmesi sonucu karasal alanların sular altında kalmasıdır. Bu süreç, çevresel değişimlerin bir sonucu olarak deniz seviyesinin artmasıyla meydana gelir. Deniz seviyesi yükseldiğinde, kıyı şeridi genişler ve alçak alanlar su altında kalır. Bu süreç sonucu deniz tortulları, çamur ve kil tabakaları gibi birçok sedimentli kayalar oluşur. Bu sürecinin tersi regresyon olarak adlandırılır. Regresyon, deniz seviyesinin düşmesi ve karasal alanların ortaya çıkmasıdır.
Transgresyon, deniz seviyesinin yükselmesi sonucu kıyıların su altında kalması veya denizel sedimentlerin kara üzerinde yığılmasıdır. Deniz seviyesinin yükselmesi, iklim değişiklikleri, volkanik aktivite, yer kabuğunun hareketi, buzul erimesi veya diğer nedenlerden kaynaklanabilir. Bu olay, genellikle plaka tektoniği, küresel ısınma, buzul erimesi ve volkanik aktivite gibi doğal olaylar tarafından tetiklenir. Ayrıca insan etkisi de deniz seviyesinin yükselmesine neden olabilir. Deniz seviyesindeki yükselme kıyı şeridindeki canlıların yaşamını da etkileyebilir.
Transgresyon nedir? Kavramının detaylı açıklamasını öğrendik. Bu olaya örnek olarak buzul çağları sırasında, deniz seviyelerinin düşerek, denizlerin ötesindeki alanların karaya bağlanması gösterilebilir. Buzullar eridikçe deniz seviyesi yükselir ve kıyı şeritleri sular altında kalır. Bu durum, sedimentlerin kara üzerinde birikmesiyle sonuçlanır. İklim değişiklikleri de bu olaya neden olabilir. Sıcak iklimler, buzulların erimesine ve deniz seviyelerinin yükselmesine neden olabilir. Benzer şekilde, volkanik aktivite sonucu deniz tabanındaki kabuk yüzeyindeki kırılma, deniz seviyesinin yükselmesine de bu olaya neden olabilir.
Transgresyon Örnekleri Nelerdir?
Denizel bir ortamda deniz seviyesinin yükselmesi veya karasal bir ortamda su birikmesi sonucu, deniz ya da göl yatağının önceki sınırlarının ötesine doğru ilerlemesiyle bu jeolojik olay meydana gelmektedir. İşte transgresyon örnekleri:
- Kuzey Amerika’daki Western Interior Denizi: Kretase döneminde Kuzey Amerika’nın iç kesimlerinde büyük bir deniz olan Western Interior Denizi, deniz seviyesinin yükselmesi sonucu transgresyon yaşamıştır.
- İngiltere’nin kuzeydoğusundaki Dogger Bank: Bu alan, jeolojik zamanlardan biri olan, son buzul çağında deniz seviyesinin yükselmesi ile ortaya çıkan bir transgresyon sonucu denize kavuşmuştur.
- Kuzey Almanya Havzası: Jura ve Kretase dönemleri boyunca Kuzey Almanya Havzası, denizel bir transgresyon yaşamıştır.
- Orta Avustralya: Geçmişte, Orta Avustralya’da Gondvana Kıtası’nın ayrılmasının ardından bir deniz ortaya çıkmıştır.
- Saksonya, Almanya: Saksonya’nın batısındaki Elbe Havzası, geçmişte bir denizel transgresyon yaşamıştır ve bu dönemde sedimanlar biriktirmiştir.
Bu sadece birkaç örnek olup, bu doğa olayı, Dünya genelinde birçok farklı yerde görülebilir.