Zekanın ve Karanlığın Simgesi Baykuşlar

Baykuşlar, en az 50 milyon yıl öncesine dayanan bir soy ağacı olan çok tek tip bir kuş grubudur. Baykuşlar, latince ismiyle Strigiformes yırtıcı bir kuş türüdür. Gece yırtıcı kuşları olarak da adlandırılan baykuşlar, olayları önceden haber verdikleri düşünüldüğü için zekanın simgesi haline geldiler.

Ayrıca; yaşam tarzı olarak geceleri tercih eden baykuşlar, uğursuz çığlık sesleri nedeniyle, okült ve öteki Dünyayla ilişkilendirilen semboller olmuşlardır. Baykuş, gece yırtıcı kuşlar ( Strigidae ) adı verilen bir kuş ailesine aittir. Bu, gündüz uyudukları ve geceleri avlandıkları anlamına gelir

Gizli alışkanlıkları, sessiz uçukları ve unutulmaz çağrıları, onları Dünyanın birçok yerinde batıl inanç ve korkunun nesneleri haline getirdi. Orta Çağ’da küçük baykuş, İsa’nın gelişinden önceki karanlığın bir sembolü olarak kullanılmıştır, hatta bu kavram daha da genişletilerek, karanlıkta yaşayan inançsız bir kişiyi sembolize etmek için kullanıldı.

Tüm bu sebeplerden dolayı baykuşlar insanlar tarafından korkulan bir kuş türü olmuştur. Baykuşların sessiz gece etkinlikleri nedeniyle, üzerinde çalışmak yapmak zordur. Bu yüzden birçok baykuş türünün ekolojisi, davranışı ve taksonomisi tam olarak anlaşılamamıştır.

Baykuşlar Nerede Yaşarlar? Ne Yerler?

Baykuşlar, Antarktika hariç tüm kıtalarda ve okyanus adalarının çoğunda bulunur. En yaygın baykuş türleri peçeli baykuş ( Tyto alba ) ve kısa kulaklı baykuş ( Asio flammeus )’tur. Seyşeller baykuşu ( Otus insularis ) ise küçük popülasyona sahip endemik ada türleridir.

Baykuşlar, genellikle şahinlerden daha yüksek nüfus yoğunluklarına ulaşır ve insan faaliyetlerinin olduğu alanlarda daha iyi hayatta kalır. Gece alışkanlıkları ve göze çarpmayan gündüz davranışları onları koruma altında tutar.

Tıpkı bir insan gibi, bir baykuşun da çeşitli bir menüye ihtiyacı vardır. Vahşi doğada, mevcut olan her şeyi yakalar ve yerler. Baykuşlar genelde, sadece hayvanlarla beslenir, kemirgenler en yaygın avdır, küçük baykuş türleri; böcekleri yerler.

Avın türü, baykuşun boyutuna ve potansiyel avın göreceli bolluğuna göre belirlenir. Peçeli baykuş ve kısa kulaklı baykuş türleri otlaklarda avlanırlar, kemirgenleri yakalamak için otlara düşerek, sürekli uçuşla avlanırlar.

Güneydoğu Asya Şahin Baykuşu ( Ninox scutulata ); balıklarla ( özellikle levrek balığı ), bıyıklı baykuş ( Otus trichopsis ); yapraklardaki uçan böceklerle, balık baykuşları ( Ketupa ve Scotopelia ) da canlı balık avlamak için uyarlanmıştır fakat diğer hayvanları da yerler.

Baykuşların Fizyolojik Özellikleri

Baykuşlar, yaklaşık 13 – 70 cm uzunluğunda, 0,3 – 2,0 metre kanat açıklığına sahip, başları büyük ve tüylü bir yapıya sahiptir. Çoğu baykuş türü, belirtilen boyut aralığının alt sınırındadır.

Tüm baykuşlar; küçük çengelli bir gagaya ve büyük öne bakan gözlerin yer aldığı, düz bir yüze sahiptir. Baykuşların, kısa bir kuyruğu ve keskin pençeli büyük ayakları vardır.

Baykuşların, tüm vücudu yumuşak ve ince tüylerle kaplıdır, bu tüyler baykuşların gece sessizliğini net bir şekilde açıklamaktadır. Tüylerin yapısı adeta susturucu görevi yapar, bu yüzden baykuşlar uçuş sırasında “ pırpır” sesi çıkarmazlar.

Baykuşların ilginç özelliklerinden biri de; kafalarını 270 derece çevirmeleridir, bu sayede rahat bir şekilde çevresini kontrol edebilir. Işık hassasiyetleri öyledir ki baykuşlar ve diğer gece yırtıcı kuşları gecenin karanlığında avlarını alırlar . Ama karanlık mutlaksa baykuşlar bile göremez.

Baykuşlarda Üreme

Çoğu baykuş, ağaçlardaki veya uçurumlardaki doğal boşluklara veya ağaçkakan deliklerine yuva yaparlar. Peçeli baykuşlar ve Avrasya küçük baykuşları ( athene türleri ), yuva yaparken; binalardaki boşlukları kullanırlar.

Büyük baykuşlardan bazıları; eski şahin ve karga yuvalarını, çayır ve tundra baykuşları; yerde veya bazen yükseltilmiş bir tepede yuvada, kazıcı baykuş ise kemirgen yuvasında bir yuva odası yaparlar.

Dişi baykuş, erkek baykuşlardan daha iri bir yapıdadır ve bir kere 2 ila 10 yumurta bırakır. Yumurtaların kuluçka süresi 30 – 40 gün olup, bu süre sonunda çıkan yavruların ve göz ve kulakları kapalıdır. Yavruların yuvada kalma süresi baykuş türleri arasında değişkenlik gösterir.