Sardes Antik Kenti Nerede? Sardes Antik Kenti Hakkında Bilgiler
Sardes Antik Kenti, Manisa’ya 65 km uzaklıkta, Salihli İlçesi, Sart belediye sınırları içerisinde yer almaktadır. Sardes Antik Kenti, Sard Antik Kenti olarak da bilinir. Bu yerin bu isimle bilinmesinin sebebi, burada değerli taş olarak kullanılmış olan turuncu kuvars taşının Batı dillerindeki karşılığının Sard olmasıdır. Taşın, Antik Çağda çıkarıldığı bölgenin ismi de Sart bölgesidir. Günümüzde dilimize uygun söylemlerle biraz değişime uğrayan kasabanın adı Sart Kasabasıdır. Bu yazımızda sizlere Sardes Antik Kenti hakkında kısaca bilgi vereceğiz. Sard Antik Kenti Nerede? Daha doğrusu Sardes Antik Kenti nerede? Soruları, burayı ziyaret etmek isteyen birçok ziyaretçi tarafından soruların başında gelmektedir.
Yerel halkın birçoğunun Sard Antik Kenti olarak ifade etmesinin bir sebebi de kasabanın adının Sart olmasıdır. M.Ö. 1200 – 546 yılları arasında hüküm sürmüş Lidya Krallığına başkentlik yapması sebebiyle, Lidya Sardes Antik Kenti olarak da bilinir. Bu antik kentin yapısal anlamdaki birçok öneminin dışında bir de Dünya’da bu denli önemsenmesinin asıl bir sebebi vardır. Lidyalılar’ın sikke olarak adlandırdığı ilk madeni para sardes antik kentinde basılmıştır. Sardes antik kentinin bir diğer önemli özelliği de; İran’daki Susa Şehrinden başlayan Antik Çağ’a ait 2400 km’lik kral yolunun Sardes’te bitmesidir. Lidya Sardes Antik Kenti, birçok uygarlığın etkisi altında kalmıştır. Bu uygarlıklar; Lidyalılar, Persler, Bergama Krallığı, Roma ve Doğu Roma’dır. Bu ihtişamlı antik kent, her ne kadar birçok güçlü uygarlık tarafından yönetilse de, asıl ihtişamını; Gyges, Alyattes ve Kroisos Lidya Krallarının döneminde kazanmıştır. Özellikle Paktolos Çayı ( Sart Çayı )’den yapılan altın madencilikleri sonucu kent büyük bir zenginlik ve refaha kavuşmuştur. Yapılan kazılarda çayın kenarında bulunan ve M.Ö. 6.yüzyıla tekabül eden, altın arıtma atölyeleri bunu destekler niteliktedir.
Kentin kanalizasyon sistemi, M.Ö. 660’lı yıllarda, Antik Çağ’ın ünlü matematikçisi Thales tarafından yapılmış olması dikkat çeken bir başka konudur. Antik kentin açığa çıkarılmasındaki ilk büyük çaplı kazılar Amerikalılar tarafından yapılmıştır. 1910 yılında Amerikalıların yaptığı bu kazılar sonucu çıkartılan bazı eserler New York Metropolitan Müzesindedir. Kendin 75km2 gibi bir alana yayıldığı tahmin edildiği için, henüz şehrin tamamının gün yüzüne çıkartıldığı düşünülmüyor.
Sardes Antik Kenti Mimari Eserleri
1. Hamam-Gymnasion Kompleksi
M.S. 2.yy olarak tarihlendirilen bu devasa yapı Roma Döneminden kalmadır. Hamam, avlu ve spor alanı olmak üzere 3 ana bölümden oluşan yapı, Sardes antik kentinin sembolü haline gelmiştir.
Antik Dünya’nın en büyük üçüncü havrası (sinagog) bu yapının içerisinde, M.S. 3.yy olarak tarihlenmiştir.
2. Artemis Tapınağı
Roma İmparatorluğunun, Sard antik kentinde bulunan bir başka eseri daha karşımıza çıkıyor. Artemis Tapınağı, İyon Düzeninde inşa edilmiştir. Günümüzde eksiksiz olarak iki sütunu duran Artemis Tapınağı, depremlerle oldukça zarar görmüştür. Roma İmparatoru’nun eşi Faustine Heykelini temsil eden heykelin başı, Londra’daki Britanya Müzesindedir.
3. Doğu Roma (Bizans) Dükkanları
Kentteki ticaretin öneminin bir kez daha gün yüzüne çıktığı dükkânların bulunduğu Roma Caddesi, büyük mermerlerle kaplıdır. Dükkânların ısıtmasının termal bir sistem ile sağlanması ise dikkat çeken bir diğer konudur. Dükkânların içerisinde; pişmiş topraktan yapılı kalın su boruları görmek mümkündür. Bu borular sayesinde kentteki havuzların, termal sıcak su ile doldurulması sağlanmıştır. Sardes Antik Kenti, termal su ile ısıtma yapan kent olarak da oldukça önem kazanmıştır.
4. Lidya Tümülüsleri
Lidya Tümülüs Mezarlık alanı olan, Bintepeler Kraliyet mezarlığına; sadece soylular ve devletin önde gelenleri gömülürdü. Bu alandaki mezarların büyüklükleri, kişinin önemi ile doğru orantılıydı. Buradaki en büyük alanın Kral Alyattes’e ait olduğunu düşünülmektedir. Mezarlık, Sardes Antik Kenti ile güneyindeki Marmara Gölü arasında bulunmaktadır.
Kente ait diğer yapılar şunlardır:
- Akropol
- Mahkeme Binası
- Evler